I. NGUYÊN LÝ

Đây là kỹ thuật nhuộm xác định các loại chất nhầy khác nhau (loại axit, trung tính hoặc kiềm, thường được áp dụng cho các tổn thương đường tiêu hóa). Nguyên lý dựa vào tính chất thuốc nhuộm cation và hình thành các liên kết với các anion nhất định trong mô mang nhóm carboxyl hoặc nhóm sunfat, tạo nên các liên kết tĩnh điện cation-anion. Gốc photphat của axit nhân không sẵn sàng liên kết với thuốc nhuộm xanh alcian. Có thể nhuộm xanh alcian ở các độ pH khác nhau để phân biệt các chất nhầy axit.

II. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Kỹ thuật viên giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học: 02.

2.1. Phương tiện, hóa chất chung cho kỹ thuật

2.2. Phương tiện, hóa chất riêng biệt cho kỹ thuật

Thuốc nhuộm xanh alcian được pha theo hướng dẫn ở mục 6.1. dưới đây.

III. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Cố định: Bệnh phẩm lấy ra khỏi cơ thể được đưa ngay vào dung dịch cố định (formol đệm trung tính 10%) với tỷ lệ thể tích dung dịch cố định nhiều gấp 20-30 lần thể tích bệnh phẩm. Thời gian cố định từ 2-24 giờ tuỳ theo mảnh bệnh phẩm to hay nhỏ.

Sau khi cố định, bệnh phẩm được thực hiện qua các khâu kỹ thuật sau:

2. Chuyển bệnh phẩm

3. Vùi parafin

4. Đúc bệnh phẩm

5. Cắt và dán mảnh cắt

6. Nhuộm mảnh cắt

6.1. Chuẩn bị thuốc nhuộm

* Pha dung dịch xanh alcian 1% trong axit acetic3% (pH 2,5)

Hòa tan xanh alcian trong axit acetic. Lọc trước khi sử dụng.

* Pha dung dịch xanh alcian 1% trong axit hydrochloric 0,1M (pH 1,0)

Hòa tan xanh alcian trong axit hydrochloric. Lọc trước khi sử dụng.

* Pha dung dịch natri cacbonat 0,3% 

Hòa tan natri cacbonat trong nước cất, lắc đều cho đến khi tan hết.

6.2. Tiến hành nhuộm

1. Tẩy nến trong toluen 3 lần, mỗi lần 2 phút

2. Chuyển vào bể cồn 100°, 95°, 80° mỗi bể 2 phút

3. Rửa nước chảy 5 phút

4. Đặt trong dung dịch axit acetic 3% trong 2 phút

5. Nhuộm trong dung dịch xanh alcian 1%: 30 phút

6. Rửa nước chảy 5 phút

7. Để trong dung dịch natri cacbonat 0.3% trong 30 phút

8. Rửa nước chảy 5 phút

9. Nhuộm nhân trong Hematoxylin Mayer: 7 phút

10. Rửa nước chảy 5 phút

11. Loại nước bằng cồn 80, 95°, 100°.

12. Làm trong qua 3 bể toluen.

13. Gắn lá kính bằng bôm Canada

IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

V. NHỮNG SAI SÓT VÀ HƯỚNG XỬ TRÍ

1. Những sai sót và xử trí khi nhuộm nói chung

- Mảnh cắt bị bong, gấp quá nhiều:

+ Có thể do cố định bệnh phẩm không tốt: không khắc phục được hoặc phải lấy bệnh phẩm mới và làm lại kỹ thuật.

+ Do cắt quá dày hoặc dán mảnh cắt không tốt: cắt và dán lại mảnh cắt, nhuộm lại.

+ Mảnh cắt bị rách, nhăn hoặc giãn quá mức: do cắt bị vấp hoặc do dàn mảnh cắt quá mức hoặc bàn hơ quá nóng. Cần điều chỉnh nhiệt độ và cắt nhuộm lại nếu cần.

- Nhân tế bào và chất nhày bắt màu yếu: tăng thời gian nhuộm.

- Nhiều bọt khí, hơi nước trong tiêu bản:gắn lá kính thật nhanh, ngay khi nhấc qua bể toluen, thực hiện kỹ thuật trong phòng khô (có điều hòa, máy hút ẩm, đặc biệt vào những khi thời tiết có độ ảm cao).

- Mảnh cắt bị khô, bay mất thuốc nhuộm, không đánh giá được: cần phủ kín mảnh cắt bằng lá kính, gắn đủ bôm hoặc chất gắn lá kính.

2. Những sai sót và xử trí khi nhuộm xanh alcian

- Chất nhầy axit không bắt màu: Kiểm tra lại để đánh giá chính xác độ pH của thuốc nhuộm.

- Tùy thuộc chất nhày axit loại nào sẽ bắt màu ở các độ pH 1 hay 2,5, nên phải đánh giá sự bắt màu chất nhày theo loại mô được nhuộm.