Nội soi khớp là thủ thuật sử dụng ống soi đưa vào trong ổ khớp qua một vết trích nhỏ để đánh giá cấu trúc bên trong ổ khớp với sự trợ giúp của nguồn ánh sáng lạnh và hệ thống camera quan sát. Thủ thuật cho phép thủ thuật viên phát hiện và đánh giá các tổn thương bên trong ổ khớp đồng thời kết hợp đưa dụng cụ vào thực hiện các kỹ thuật nhằm chẩn đoán và/hoặc điều trị bệnh.

Với các tổn thương trong ổ khớp gối cần được làm sạch và tiêm lượng không thực hiện được bằng dụng cụ làm sạch đơn thuần, nội soi khớp gối điều trị bằng bào khớp được chỉ định.

Do phạm vi can thiệp nhỏ, nội soi khớp gối ít gây chấn thương tại khớp, ít đau, người bệnh có thể tập vật động sớm, rút ngắn thời gian điều trị do do giúp người bệnh phục hồi chức năng vận động của khớp nhanh và tránh được các biến chứng sau phẫu thuật.

Nội soi khớp gối điều trị bằng bào khớp được áp dụng trong các bệnh lý khớp gối sau:

Thoái hóa khớp

Tổn thương sụn chêm Tổn thương xương và sụn Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp nhiễm khuẩn, lao khớp đã điều trị ổn định Dị vật trong ổ khớp

Các vỡ xương hoặc sụn khớp Vỡ mâm chày

Bệnh nhuyễn sụn bánh chè

Có bệnh rối loại đông máu

Nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ đang tiến triển

1. Người thực hiện

- 2 bác sĩ nội soi

- 1 bác sĩ hoặc kỹ thuật viên gây mê

- 1 điều dưỡng được đào tạo về kỹ thuật nội soi

2. Phương tiện

- Thủ thuật được thực hiện trong điều kiện phòng mổ sạch, được thiết kế khép kín trong khu vực có diện tích từ 30 đến 60 m2, bao gồm phòng nội soi, phòng rửa tay, phòng để dụng cụ.

- Dàn máy nội soi bào gồm giá để máy, nguồn sáng, camera, màn hình

- Bàn nội soi khớp có giá đỡ chi

- Máy ga rô chi hoặc dụng cụ ga rô chi

- Máy bơm/hút

- Bộ đèn soi với các góc nhìn 0o, 30o, 45o, 70o

- Trocar và nòng có kích thước tương ứng với đèn soi khớp

- Bộ dụng cụ làm thủ thuật bao gồm: kìm thẳng và cong, kéo thẳng và cong, que thăm dò các loại...

- Máy bào khớp

- Đầu bào khớp các loại

- Dao mổ

- Kim, chỉ khâu, bộ dụng cụ khâu da

- Săng mổ, ga

- Bông băng, gạc, cồn 70o, cồn i ốt

- Monitor theo dõi

- Đầu ghi hình kỹ thuật số

- Camera kỹ thuật số

- Thuốc

+ Gây tê: marcain spinal 0,5%, lydocain

+ Adrenalin

+ Dung dịch natriclorua 0,9%

- Cọc, dây truyền dịch

- Bộ dụng cụ và thuốc chống shock

- Hệ thống oxy

3. Ngƣời bệnh

- Được giải thích về thủ thuật, lợi ích và các tai biến có thể gặp, cách thức tiến hành thủ thuật.

- Ký giấy cam đoan đồng ý làm thủ thuật

- Thông báo cho người nhà ngày, giờ làm thủ thuật

- Nhịn ăn 6 giờ trước khi bắt đầu tiến hành thủ thuật

- Được làm đầy đủ các xét nghiệm cần thiết

4. Hồ sơ bệnh án

- Hồ sơ bệnh án phải đầy đủ thông tin, giấy tờ cần thiết, kết quả xét nghiệm

1. Đưa người bệnh lên bàn nội soi

2. Đặt đường truyền tĩnh mạch

3. Vô cảm: gây mê/gây tê vùng (Chú ý: trường hợp sử dụng phương pháp gây tê tại chỗ thì tiến hành vô cảm sau khi đã sát trùng vị trí khớp được nội soi)

4. Kỹ thuật tiến hành

- Người bệnh nằm ngửa trên bàn phẫu thuật

- Chân bên tổn thương được cố định trên giá ở tư thế thích hợp

- Ga rô chân có khớp gối được nội soi

- Sát trùng vị trí khớp được làm nội soi

- Gây tê tại chỗ (trường hợp sử dụng kỹ thuật gây tê tại chỗ)

- Xác định đường vào và vị trí rạch da

- Đưa trocar vào ổ khớp qua vết trích da, chú ý tránh thô bạo gây tổn thương các thành phần trong ổ khớp

- Rút nòng trocar ra và đưa đèn soi vào

- Bơm dung dịch NaCl 0,9% để mở rộng ổ khớp gối

- Tiến hành quan sát, đánh giá các vị trí và cấu trúc bên trong ổ khớp gối

- Dùng que thăm dò đánh giá tổn thương

- Có thể kết hợp bơm rửa liên tục trong quá trình quan sát, đánh giá tổn thương

- Sau khi quan sát và đánh giá tổn thương toàn bộ ổ khớp, thủ thuật viên xác định vị trí cần tiến hành giải phòng bằng đầu bào thích hợp.

- Đầu bào được đưa vào ổ khớp, tốc độ máy bào được điểu chỉnh và điều khiển bằng bàn đạp chân. Phối hợp quan sát, bào khớp, bơm dịch và hút liên tục, tránh tối đa việc làm đụng dập tổ chức lành và cần bảo tồn.

- Kết thúc quá trình bào khớp, đèn soi được rút ra khỏi trocar, đầu bào được rút

ra

- Hút và làm sạch các phần tổ chức, chất lắng đọng đã được giải phóng

- Bơm dung dịch rửa vào ổ khớp nhằm đẩy máu và chất bẩn ra khỏi ổ khớp

- Dồn dịch còn lại trong ổ khớp ra ngoài qua trocar

- Sát trùng vết rạch

- Khâu da

- Băng vùng làm nội soi

- Cắt chỉ khâu vết rạch da sau 1 tuần

- Ghi hình toàn bộ quá trinh làm thủ thuật và lưu trữ

1. Trong quá trình làm thủ thuật

- Sốc phản vệ: Xử trí như sốc phản vệ

- Chảy máu: kiểm tra ga rô, cầm máu và băng ép

2. Sau thủ thuật

- Chảy máu: cầm máu, băng ép

- Nhiễm trùng: rửa và thay băng tại chỗ, kháng sinh đường toàn thân

Hình minh họa: nội soi khớp gối (ảnh trái) và hình ảnh tổn thương bề mặt sụn khớp cần bào khớp (ảnh phải). Nguồn: internet

1. Miller, M.D. and B.D. Cole, Textbook of Arthroscopy. 1 ed. 2004: Saunders. 896.

2. Dragoo, J.L, Modern Arthroscopy. 2011, In Tech. 302.

3. Committee on, E., Standards, and A. the Board of Directors of the Arthroscopy Association of North, Suggested guidelines for the practice of arthroscopic surgery. Arthroscopy, 2005. 21(2): p. A32