Là quá trình dùng kim chọc vào nang gan để hút dịch trong nang gan ra. Mục đích để chẩn đoán hoặc điều trị dưới hướng dẫn của siêu âm

- Chọc hút để chẩn đoán nang gan.

- Điều trị: Nang lớn gây đau, khó chịu cho người bệnh. Nang nhiễm trùng

- Rối loạn đông máu: Prothrombine < 50%

- Tiểu cầu < 50 G/l

- Dị ứng với thuốc gây tê: Xylocain

- Đường vào không an toàn trên siêu âm

- Người bệnh không đồng ý can thiệp.

1. Người thực hiện

- 02 bác sỹ: 01 làm siêu âm và 01 chọc hút

- 01 hoặc 02 điều dưỡng hoặc kỹ thuật viên

2. Phương tiện

- Máy siêu âm: 01 chiếc

- Cáng nằm: 01 chiếc.

- Kim chọc dò tủy sống loại 21G hoặc 23G: 01 cái

- Bơm tiêm 5ml: 01 cái, bơm tiêm 10 ml: 01 cái

- Xylocain 2% 2ml: 01 ống

- Bông cồn: vừa đủ

- Gạc vô trùng miếng nhỏ: 10 cái

- Xăng có lỗ: 01 cái

- Cồn sát trùng 700: 01 lọ to dùng sát trùng tay

- Băng dính y tế: 01 cuộn

- Găng tay vô trùng: 03 đôi

3. Người bệnh

- Cần được giải thích rõ mục đích của thủ thuật, các tai biến có thể xẩy ra. Phải ký vào giấy cam đoan làm thủ thuật

- Có người nhà đi cùng

4. Hồ sơ bệnh án

Có hồ sơ bệnh án đầy đủ, kèm theo phim chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ nếu có.

1. Kiểm tra hồ sơ

- Kiểm tra phiếu chỉ định, phiếu cam đoan của người bệnh

- Kiểm tra các xét nghiệm: Công thức máu, đông máu cơ bản, xét nghiệm HIV, xét nghiệm dịch trong nang.

- Kiểm tra xem người bệnh có dị ứng thuốc gì không

- Các thăm dò cận lâm sàng: Kết quả siêu âm, CT scanner, MRI.

2. Kiểm tra người bệnh

Kiểm tra mạch, huyết áp, nhịp thở

3. Thực hiện kỹ thuật

- Người bệnh được nằm trên cáng theo quy trình siêu âm bụng

- Bác sỹ làm siêu âm kiểm tra vị trí nang gan và xác định đường vào, cùng bác sỹ chọc hút xác định hướng đi của kim.

- Điều dưỡng hoặc kỹ thuật viên sát trùng nơi định chọc.

- Bác sỹ làm chọc hút đi găng vô trùng, trải xăng có lỗ vào vị trí chọc hút nang

- Gây tê nơi chọc

- Dùng kim chọc qua da và vào thẳng vị trí nang gan, khi đầu kim vào tới nang gan, dùng syringe 10ml lắp vào kim chọc hút để chút dịch trong nang, tùy theo từng người bệnh mà hút nhiều hay ít dịch ra.

- Dặn người bệnh nhịn thở và rút nhanh kim ra khỏi cơ thể

- Băng dính gạc chỗ chọc, sau đó chuyển người bệnh về phòng theo dõi

Nhìn chung đây là thủ thuật khá an toàn cho người bệnh, tuy nhiên cũng lưu ý một số tai biến có thể xẩy ra như sau:

- Chảy máu: theo dõi sát, nếu chảy ít không cần can thiệp mà người bệnh cần nằm theo dõi thêm, chảy nhiều nên can thiệp ngoại khoa, truyền máu.

- Thủng tạng rỗng: phẫu thuật.

- Đau chỗ chọc: có thể uống thuốc giảm đau như: Efferalgan…

1. Bộ Y tế, Quy trình kỹ thuật bệnh viện.

2. Loes van Keimpema, Daan B. de Koning, Simon P. Strijk, and Joost P. H. Drenth: ”Aspiration- sclerotherapy results in effective control of liver volume in patient with liver cysts”. Dig Dis Sci. 2008 August; 53(8): 2251-2257.

3. Brian C. Lucey and Ewa Kuligowska: ”Radiologic management of cysts in the abdomen and pelvis”, Americal jounal of roentgetology, Volume 186, number 2, 2006.