- Viêm xoang hàm mạn đã điều trị nội khoa (cả thủ thuật rửa xoang) không kết quả.

- Viêm xoang hàm mạn thoái hóa niêm mạc thành polyp (qua khám hốc mũi) làm tắc lỗ dẫn lưu mũi xoang tự nhiên, polyp trong xoang to.

- Viêm xoang và viêm phế quản, viêm xoang do răng có dò.

- U lành và ác trong xoang hàm.

- Trẻ nhỏ (chưa thay răng sữa).

- U ác đã xâm lấn ra ngoài thành xoang.

1. Người thực hiện

Trình độ từ chuyên khoa I Tai Mũi Họng trở lên.

2. Phương tiện

Bộ dụng cụ phẫu thuật mổ xoang, máy hút.

3. Người bệnh

Không có tình trạng nhiễm khuẩn cấp không có bệnh về tim, mạch, thần kinh, thể trạng bình thường. Phụ nữ không trong thời kỳ thai nghén, kinh nguyệt.

4. Hồ sơ bệnh án

- Đầy đủ các xét nghiệm cơ bản, có phim Blondeau.

- Thuốc trước mổ: cầm máu, giảm đau (nếu thực hiện gây tê).

Phẫu thuật mở xoang hàm (Caldwel-Luc):

Thì 1: Gây tê hoặc gây mê trẻ em, người già, yếu

- Vùng: hốc chân bướm hàm, lỗ thần kinh dưới ở mắt.

- Tại chỗ: niêm mạc tiền đình lợi môi.

Thì 2: Bộc lộ mặt xoang

- Rạch niêm mạc tiền đình lợi môi từ răng 1-2 đến 5-6 cách lợi chân răng 1-1,5 cm.

- Bóc tách bộ lộ mặt trước xoang (không làm tổn thương thần kinh dưới ổ mắt).

Thì 3: Mở xoang

- Dùng đục/ khoan mở vào xoang mặt trước cách 1-1,5 cm, trong tiếp giáp vách ngăn, dưới gần đáy xoang.

- Có thể dùng khoan cắt mở nắp sau khâu cốt mạc đậy lại.

Thì 4: Lấy bệnh tích

- Quan sát, đánh giá bệnh tích

- Lấy bệnh phẩm: mủ/ niêm mạc u.

- Lấy bỏ: polyp/ niêm mạc thoái hóa u/ nang

Thì 5: Mở lỗ thông xoang mũi ở khe dưới

Phá vách xương: 1 x 2 cm, lấy bỏ niêm mạc lỗ thông.

Thì 6: Cầm máu - đóng xoang

- Nhét bấc thấm dầu, kháng sinh xoang, mũi. Nếu nhét 2 bấc phải buộc nối.

- Khâu niêm mạc lợi môi.

- Kiểm tra tình trạng chảy máu ở mũi, họng.

1. Theo dõi

- Tình trạng chảy máu.

- Tháo bấc sau 24-48 giờ.

- Làm thuốc mũi đảm bảo dẫn lưu, thông thoáng.

- Rửa xoang ngày 5-7 lần, ít nhất 1 lần.

- Thời gian nằm viện từ 7-12 ngày.

- Thuốc sau mổ gồm kháng sinh, cầm máu, corticoid, vitamin.

2. Xử trí

- Vỡ thành xương ngăn ở mắt, rách bao nhãn cầu, tụt mở nhãn cầu xuống xoang:

+ Nhét bấc chèn gelaspon để cố định.

+ Cho kháng sinh chống biến chứng viêm ở mắt.

+ Nếu có nhìn đôi, giảm thị lực: phối hợp nhãn khoa.

- Đục, khoan vào chân răng (quá dài, bất thường): sau hậu phẫu gửi khám răng hàm mặt, nếu gãy chân răng hở tủy phải lấy tủy, hàn.

- Chảy máu nhiều:

+ Xác định chảy máu niêm mạc, xương, động mạch.

+ Nếu cầm máu không hiệu quả thì thực hiện thắt động mạch hàm trong, động mạch cảnh ngoài.