Chụp phim răng cận chóp hay chụp phim sau huyệt ổ răng là kỹ thuật chụp thông dụng và thiết yếu của chuyên khoa răng hàm mặt. Kỹ thuật này cho phép thăm khám một cách chi tiết và rõ nét nhất về hình thái và cấu trúc một răng cùng các cấu trúc lân cận nó (bao gồm tổ chức quanh răng và tổ chức quanh chóp).Dựa trên nguyên lý chung của chụp Xquang thường quy với hai nguyên tắc chụp thường được áp dụng là nguyên tắc song song và phân giác. Trong nguyên tắc song song thì mặt phẳng đi qua trục răng và mặt phẳng phim song song với nhau, hướng tia trung tâm cùng vuông góc với hai mặt phẳng này. Nguyên tắc này đảm bảo hình thái và kích thước thật của răng cần chụp. Trong nguyên tắc phân giác thì mặt phẳng đi qua trục răng và mặt phẳng phim tạo thành một góc nhị diện, hướng tia trung tâm vuông góc với mặt phân giác của góc nhị diện này. Chụp phim cận chóp theo phương pháp này sao có nhiều sai số hơn so với kỹ thuật song song.

Chỉ định chụp phim và đọc kết quả

Tháo bỏ vật dụng kim loại trên vùng đầu mặt cổ nếu có ảnh hưởng đến kỹ thuật

1.Người thực hiện
-Bác sỹ chuyên khoa
-Kỹ thuật viên điện quang
2.Phương tiện
-Máy chụp X quang chuyên dụng
-Phim, cát–xét, hệ thống lưu trữ
3.Người bệnh
Tháo bỏ vật dụng kim loại trên vùng đầu mặt cổ nếu có ảnh hưởng đến kỹ thuật
4.Phiếu  xét nghiệm
Chỉ định chụp phim và đọc kết quả

1. Khởi động máy chụp 

- Lựa chọn thông số phù hợp với răng cần chụp và lựa chọn kích cỡ phim  phù hợp với người bệnh, kích thước phim thường dùng với người trưởng  thành là 3,2x4,1cm.  

- Nếu chụp theo nguyên tắc song song thì cần chuẩn bị dụng cụ giữ phim  trong miệng người bệnh. 

2. Hướng dẫn người bệnh ngồi vào ghế chụp 

- Lưng thẳng, mặt phẳng cắn nằm song song với mặt sàn. Bảo người  bệnh nuốt nước bọt.  

- Đặt phim trong miệng người bệnh tại vị trí răng cần chụp (bằng dụng cụ  giữ phim hoặc hướng dẫn người bệnh phối hợp giữ bằng ngón tay). 

3. Đặt vị trí tia trung tâm 

- Khu trú vào vị trí răng cần chụp.  

- Hướng tia trung tâm: chếch lên ho c chếch xuống so với mặt phẳng sàn  cho từng nhóm răng như sau: nhóm răng cửa trên (+40 độ), nhóm răng  nanh trên (+45 độ), nhóm răng hàm nhỏ trên (+30 độ), nhóm răng hàm lớn  trên (+20 độ), nhóm răng hàm lớn dưới (-5 độ), nhóm răng hàm nhỏ dưới  (-10 độ), nhóm răng nanh dưới (-20 độ), nhóm răng cửa dưới (-15 độ).  

4. Thực hiện chụp 

- Kỹ thuật viên vào buồng điều khiển, ấn và giữ nút phát tia để tiến hành  chụp phim theo các thông số đã lựa chọn.

- Lấy phim trong miệng người bệnh và tiến hành rửa phim. 

IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

 - Phim chụp phải lấy được hình ảnh đầy đủ của răng cần chụp và tối thiểu hai răng kề bên.

 - Hình ảnh răng chụp phải rõ nét và không biến dạng

 

Một số sai sót có thể phải thực hiện lại kỹ thuật như: không giữ bất động  trong quá trình chụp phim, định vị hướng tia trung tâm không đúng làm hình ảnh  răng chụp bị biến dạng ho c không lấy được đầy đủ hình ảnh của răng cần chụp.