Sinh thiết gan qua da dưới dẫn đường của siêu âm làm tăng khả năng lấy được bệnh phẩm và giảm thiểu những tai biến liên quan, đ c biệt là tai biến liên quan mạch máu vùng lân cận.

1.Chỉđịnh
-Xác định tính chất và mức độ của bệnh nhu mô lan tỏa.
-Phân biệt lành tính ho c ác tính từ tổn thương khu trú ở gan.
-Phân giai đoạn của bệnh ác tính.

-Người bệnh không hợp tác: trẻ nhỏ,người bệnh lơ mơ, mê sảng, tâm thần, hôn mê.
-Người bệnh có rối loạn đông máu nặng
-Những người bệnh có bệnh lý toàn thân, hoặc những bệnh có rối loạn hô hấp hoặc tim mạch.
 

1.Người thực hiện
-Bác sỹ chuyên khoa
-Bác sỹ phụ
-Điều dưỡng
2.Phương tiện
-Máy siêu âm với các đầu dò chuyên dụng
-Giấy in, máy in ảnh, hệ thống lưu trữ hình ảnh
-Túi nylon vô trùng bọc đầu dò siêu âm.
3.Thuốc
-Thuốc gây tê tại chỗ
-Dung dịch sát khuẩn da, niêm mạc
4.Vật tư y tế  thông thường
-Bơm tiêm5; 10ml
-Nước cất hoặc nước muối sinh lý
-Găng tay, áo, mũ, khẩu trang phẫu thuật
-Bộ dụng cụ can thiệp vô trùng: dao, kéo, kẹp, 4 bát kim loại, khay quả đậu, khay đựng dụng cụ
-Bông, gạc, băng dính phẫu thuật.
-Hộp thuốc và dụng cụ cấp cứu tai biến thuốc đối quang.

5.Vật tư y tế  thông thường
-Kim chọc hút
-Kim sinh thiết
6.Ngườibệnh
-Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phổi hợp với thầy thuốc.
-Tại phòng can thiệp:người bệnh nằm, đặt đường truyền tĩnh mạch, lắp máy theo dõi nhịp thở, mạch, huyết áp, điện tâm đồ, SpO2.
-Sát trùng da sau đó phủ khăn phủ vô khuẩn có lỗ.

-Người bệnh quá kích thích, không nằm yên: cần cho thuốc an thần…
7.Phiếu xét nghiệm
-Hồ sơ bệnh án điều trị nội trú
-Có phiếu chỉ định thực hiện thủ thuật đã được thông qua
-Phim ảnh chụp X quang, CLVT, CHT (nếu có).

1.Chọn vị trí  đường vào: đảm bảo nguyên tắc
-Gần khối u nhất: Xác định bằng siêu âm
-An toàn nhất: Xác định đường kim vào tránh các mạch máu đường mật mà siêu âm có thể xác định được.
-Đánh dấu vị trí đường vào: bác sỹ siêu âm định vị thương tổn, xác định vị trí đường vào an toàn.
2.Sát khuẩn rộng vùng da tại vị trí chọc kim, trải săng l .
-Vô khuẩn đầu dò bằng cách bọc bao vô khuẩn, dùng gel vô khuẩn.
-Gây tê tại vị trí chọc bằng Lidocain, gây tê theo hướng vào khối u từ da đến phúc mạc, gây tê dưới bao gan, sau đó chờ 1 phút cho thuốc tê có hiệu
lực.
3.Qua da
-Dùng dao phẫu thuật tạo một lỗ nhỏ trên da, dưới da đến lớp cơ tại vị trí đã đánh dấu.
-Chọc kim đồng trục, và siêu âm xác định mũi kim, cho người bệnh hít thở
sâu, tạm ngưng thở, điều chỉnh kim theo hướng vào khối u gan đến bờ ngoài ổ bệnh lý thì dừng lại (người bệnh có thể thở nhẹ nhàng trở lại).
Tiến hành rút phần lõi kim.

4..Cắt tổ chức
-Kích hoạt súng sinh thiết, lồng vào phần nòng kim đồng trục.Sau đó đẩy phần lõi kim và lõi khuyết bên trong s  tiến vào trong ổ bệnh lý khoảng 10-20mm (khoảng cách này cho loại kim có đường kính 1,2mm).Tiếp theo đó, nòng ngoài cũng được kích hoạt tiến về phía trước để cắt và giữ ại cột mô bên trong lõm khuyết.
-Rút kim lui, lắp lõi kim đồng trục để tránh chảy máu. Kích hoạt súng sinh thiết để lấy phần mô ra khỏi lõm khuyết. Tiến hành lấy tối thiểu 3 mảnh ở3 hướng khác nhau.
-Sau khi lấy đủ số mẫu cần thiết, dùng siêu âm xác định không có xuất huyết trong gan và khoang phúc mạc. Tiến hành rút kim đồng trục, băng ép tại chỗ.

-Cột mô sinh thiết được cho vào lọ chứa dung dịch formalin, đánh giá độ vỡ của tổ chức sinh thiết.

V. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
- Đánh giá sự vỡ ra của mảnh sinh thiết: Mảnh sinh thiết phải lấy được tổn thương, chiều dài tối thiểu 1cm không bị vỡ ra khi cho vào dung dịch
formalin
- Gửi kết quả đến phòng xét nghiệm. 

 

1..Xuất huyết
-Ít gặp và thường là nhẹ.Để giảm thiểu nguy cơ xuất huyết cần:
-Điều chỉnh các yếu tố đông máu
-Tránh chọc vào các mạch máu lớn trong gan
-Hạn chế số vị trí chọc kim qua bao gan.
-Sử dụng vật liệu(có thể dùng Gelfoam) gây tắc đường vào kim sinh thiết.
2.Tràn khí màng phổi
-Người bệnh thường  không triệu chứng với những tràn khí màng phổi lượng nhỏ, có thể theo dõi và chụp kiểm tra X quang ngực thẳng sau 2 tiếng.
-Nếu tràn khí màng phổi ổn định hoặc giảm kích thước, có thể cho người bệnh xuất viện, và hướng dẫn theo dõi tình trạng đau tăng lên hoặc khó
thở.
-Trong vài trường hợp cần đ t ra chỉ định đặt dẫn lưu màng phổi.
-Cách giảm thiểu rủi ro: sử dụng đường hạ sườn, hạn chế đường gian sườn phía cao, để hạn chế chọc kim vào màng phổi ho c nhu mô phổi.
3.Biến chứng thủng ruột hoặc nhiễm trùng
-Hiếm gặp và có thể biểu hiện như là một biến chứng như chậm(áp xe)
-Cần hội chẩn chuyên khoa.