Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  Sinh thiết tiền liệt tuyến qua trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm

Sinh thiết tiền liệt tuyến qua trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm

Quyết định số: 25/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 03/01/2014 12:00

Đại cương

Tiền liệt tuyến nằm sâu trong tiểu khung nhưng nằm sát thành trước trực tràng nên có thể tiếp cận dễ dàng qua siêu âm với đầu dò đặt trong trực tràng. Thực hiện sinh thiết tổ chức tiền liệt tuyến dưới hướng dẫn của siêu âm qua đường trực tràng sẽ  làm tăng khả năng thành công, độ chính xác của thủ thuật và giảm được những biến chứng liên quan.

Chỉ định điều trị

Xét nghiệm PSA > 10ng/l
-Thăm trực tràng nghi ngờ ung thư tiền liệt tuyến (sờ thấy nhân tổn thương cứng chắc)
-Siêu âm nghi ngờ ung thư tiền liệt tuyến (có nhân giảm âm hoặc vùng không đồng nhất ở ngoại vi).

Chống chỉ định

-Xem xét chống chỉ định trong trường hợp nhiễm trùng n ng
-Rối loạn đông máu, suy kiệt cơ thể…

Chuẩn bị

1.Người thực hiện
-Bác sỹ chuyên khoa
-Bác sỹ phụ

-Bác sỹ và Kỹ thuật viên gây mê
-Điều dưỡng
2.Phương tiện
-Máy siêu âm với các đầu dò chuyên dụng sinh thiết tiền liệt tuyến qua trực tràng
-Giấy in, máy in ảnh, hệ thống lưu trữ hình ảnh
3.Thuốc
-Thuốc gây tê tại chỗ
-Dung dịch sát khuẩn da, niêm mạc
4.Vật tƣ y t  th ng thƣờng
-Bơm tiêm5; 10ml
-Nước cất hoặc nước muối sinh lý
-Găng tay, áo, mũ, khẩu trang phẫu thuật
-Bộ dụng cụ can thiệp vô trùng: dao, kéo, kẹp, 4 bát kim loại, khay quả đậu, khay đựng dụng cụ
-Bông, gạc, băng dính phẫu thuật.
-Hộp thuốc và dụng cụ cấp cứu tai biến thuốc đối quang.
5.Vật tư y tế đặc biệt
-Ống soi hậu môn
-Kim chọc hút chuyên dụng
-Kim sinh thiết chuyên dụng
6.Người bệnh
-Người bệnh sẽ  được khám tổng thể toàn thân để phát hiện các yếu tố nguy cơ cao khi thủ thuật như bệnh tim mạch, hen phế quản, tiền sử dị ứng…
-Tư vấn giải thích cho bệnh nhân về thủ thuật sinh thiết: sự cần thiết, các biến chứng có thể gặp, nguy cơ rủi ro trong quá trình thủ thuật.
-Nếu người bệnh đạng được điều trị các thuốc chống đông máu thì phải ngừng thuốc trước khi làm thủ thuật 1 tuần.
-Người bệnh được thụt tháo sạch và dùng thuốc kháng sinh dự phòng (đường uống hoặc tiêm) trước khi làm sinh thiết 1 ngày.
-Người bệnh nhịn ăn trước khi làm thủ thuật ít nhất 6 giờ.
-Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phổi hợp với thầy thuốc.
-Tại phòng can thiệp:người bệnh nằm, đặt đường truyền tĩnh mạch, lắp máy theo dõi nhịp thở, mạch, huyết áp, điện tâm đồ, SpO2.
7.Phiếu xét nghiệm

-Hồ sơ bệnh án điều trị nội trú
-Có phiếu chỉ định thực hiện thủ thuật đã được thông qua
-Phim ảnh chụp X quang, CLVT, CHT (nếu có).

Các bước tiến hành

1.Chuẩn bị
-Người bệnhđi tiểu trước khi làm thủ thuật
-Chuẩn bị đường truyền tĩnh mạch
-Tham khảo các kết quả chẩn đoán hình ảnh trước đó (nếu có)
-Thăm trực tràng trước khi sinh thiết
-Thăm trực tràng trước khi sinh thiết
2.Tiên hành kỹ thuật
-Bác sỹ mặc áo,đeo găng, bọc đầu dò vô khuẩn
-Người bệnh được tiền mê
-Tư thế: nằm nghiêng trái, đầu gối co vào bụng
-Siêu âm qua đường trực tràng đánh giá tiền liệt tuyến: kích thước, nhân tổn thương, bờ, ranh giới
-Sát trùng thành trực tràng gần vị trí tuyền liệt tuyến qua ống soi hậu môn
-Tiến hành sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm qua đường trực tràng lấy 10 mẫu theo sơ đồ, nếu có nhân hay vùng nghi ngờ tổn thương ung thư thìl ấy thêm một mẫu tại vị trí đó ( số mẫu sinh thiết từ 10 đến 12 mẫu)
-mẫu sinh thiết được đặt trong các lọ chứa dung dịch giữ bệnh phẩm và đánh số vị trí lấy mẫu lên từng lọ. Gửi mấu sinh thiết đến khoa Giải phẫu bệnh
-Thời gian tiến hành sinh thiết dự kiến khoảng 20-30 phút.

Tai biến và xử trí

-Sau sinh thiết đặt người bệnh nằm ngữa, hai chân bắt chéo để cầm máu, nghỉ ngơi 5-10 phút trước khi chuyển người bệnh về bệnh phòng.
-Theo dõi chảy máu trong 4 giờ đầu: mạch, huyết áp, tình trạng vết thương
-Theo dõi biến chứng: đái máu, xuất tinh ra máu, khối máu tụ tiền liệt tuyến, ỉa máu, nhiễm trùng.
-Tiếp tục dùng kháng sinh ít nhất 3 ngày
-Trường hợp biến chứng nặng (chảy máu kéo dài, thủng bàng quang…) cần được xử trí ngoại khoa kịp thời.