Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  Chụp và nút hệ tĩnh mạch cửa dưới X quang tăng sáng

Chụp và nút hệ tĩnh mạch cửa dưới X quang tăng sáng

Quyết định số: 25/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 03/01/2014 12:00

Đại cương

Để đảm bảo không bị suy gan sau phẫu thuật thì thể tích gan lành tối thiểu còn lại theo dự kiến phải trên30% ở gan lành ho c 40% đối với các người bệnh có xơ gan. Nút nhánh tĩnh mạch cửa bên dự kiến phẫu thuật gây phì đại phần gan còn lại làm tăng khả năng điều trị phẫu thuật cho người bệnh.

Chỉ định điều trị

-Cácngười bệnhcó ung thư gan có chỉ định phẫu thuật cắt gan lớn mà thể tích gan còn lại không đủ.
-Không có tình trạng suy gan (Child A)

Chống chỉ định

-U gan có lan tràn rộng trong gan: u gan phải có tổn thương ở hạ phân thu I, II hoặc III, u gan trái có tổn thương ở hạ phân thu  VI và VII
-U gan có xâm lấn mạch máu: tĩnh mạch cửa, động mạch gan..
-U gan có giãn đường mật, tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
-Các bệnh lý phối hợp khác: suy tim, suy thận nặng
-Có căn xa: di căn hạch, di căn phổi
-Rối loạn đông máu, tiểu cầu <50.000

Chuẩn bị

1.Người thực hiện
-Bác sỹ chuyên khoa
-Bác sỹ phụ trợ
-Kỹ thuật viên điện quang
-Điều dưỡng
-Bác sỹ, kỹ thuật viên gây mê (nếu người bệnh không thể hợp tác)
2.Phương tiện
-Máy X quang tăng sáng truyền hình
-Máy bơm điện chuyên dụng
-Máy siêu âm có đầu dò cong và túi nylon vô khuẩn bọc đầu dò siêu âm
-Phim, máy in phim, hệ thống lưu trữ hình ảnh
-Bộ áo chì, tạp dề, che chắn tia X
3.Thuốc
-Thuốc gây tê tại chỗ
-Thuốc gây mê toàn thân (nếu có chỉ định gây mê)
-Thuốc chống đông
-Thuốc trung hòa thuốc chống đông

-Dung dịch sát khuẩn da, niêm mạc
4.Vật tư y tế thông thường

-Bơm tiêm 1; 3; 5; 10ml
-Bơm tiêm dành cho máy bơm điện
-Nước cất ho c nước muối sinh lý
-Găng tay, áo, mũ, khẩu trang phẫu thuật
-Bộ dụng cụ can thiệp vô trùng: dao, kéo, kẹp, 4 bát kim loại, khay quả đậu,
khay đựng dụng cụ
-Bông, gạc, băng dính phẫu thuật.
-Hộp thuốc và dụng cụ cấp cứu tai biến thuốc đối quang.
5.Vật tư y tế  đặc biệt
-Kim chọc mạch
-Bộ ống vào lòng mạch 5-6-8F
-Dây dẫn tiêu chuẩn 0.035inch
-Ống thông chụp mạch 4-5F
-Vi ống thông 2-3F
-Vi dây dẫn 0.014-0.018inch
-Ống thông dẫn đường 5-6F
-Bộ dây nối chữ Y.
6.Vật liệu gây tắc mạch
-Xốp sinh học (gelfoam)
-Hạt nhựa tổng hợp (PVA)
-Keo sinh học (Histoacryl, Onyx...)
-Vòng xoắn kim loại các cỡ (coils)
-Dù gây tắc mạch (amplatzer vascularplugs).
7.Người bệnh
-Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phổi hợp với thầy thuốc.
-Cần nhịn ăn, uống trước 4-6giờ. Có thể uống không quá 50ml nước.
-Tại phòng can thiệp:người bệnh nằm ngửa, lắp máy theo dõi nhịp thở,
mạch, huyết áp, điện tâm đồ, SpO2. Sát trùng da sau đó phủ khăn phủ vô
khuẩn có lỗ.
-Người bệnh quá kích thích, không nằm yên: cần cho thuốc an thần…

8.Phiếu xét nghiệm
-Hồ sơ bệnh án điều trị nội trú
-Có phiếu chỉ định thực hiện thủ thuật đã được thông qua
-Phim ảnh chụp X quang, CLVT, CHT (nếu có).

Các bước tiến hành

-Siêu âm chọn đường vào tĩnh mạch cửa: bên phải hoặc bên trái, vị trí chọc tĩnh mạch cửa
-Gây tê tại đường vào từ dưới da đến phúc mạc thành
-Chọc kim vào nhánh tĩnh mạch cửa phải hoặc trái
-Luồn dây dẫn 0.035” vào thân tĩnh mạch cửa qua đó đặt ống vào lòng mạch cỡ 5F đến 8F tu  thuộc vật liệu nút mạch dự kiến sử dụng.
-Chụp kiểm tra đánh giá giải phẫu hệ tĩnh mạch cửa qua ống thông 5F, liều thuốc đối quang 15ml, tốc độ bơm 5ml/s
-Nút các nhánh tĩnh mạch cửa bằng vật liệu nút mạch: keo sinh học, dù kim loại, cuộn kim loại…
-Chụp kiểm tra sau khi gây tắc các nhánh tĩnh mạch cửa
-Rút ống vào lòng mạch, nút tắc đường chọc bằng spongel hay keo sinh học
 V. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
- Nhánh tĩnh mạch cửa dự định gây tắc hoàn toàn không còn dòng chảy, bị tắc nghễn.
- Nhánh tĩnh mạch cửa còn lại lưu thông bình thường 
 

Tai biến và xử trí

1.Trong thủ thuật
-Chảy máu trong ổ bụng: kiểm tra vị trí chảy máu, có thể chụp động mạch
gan phối hợp, tiến hành nút mạch cầm máu.
-Di chuyển không mong muốn của vật liệu nút mạch: đặt lại vị trí đối với
dù kim loại hay cuộn kim loại.
2.Sau thủ thuật
-Máu tụ dưới bao gan
-Đau bụng: thường trong thời gian 24-48 giờ đầu, điều trị bằng các thuốc
giảm đau thông thường
3.Theo dõi sau nút mach
Chụp cắt lớp vi tính đo thể tích gan sau 4-6 tuần.