Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  XÉT NGHIỆM TẾ BÀO TRONG CÁC LOẠI DỊCH (phương pháp thủ công)

XÉT NGHIỆM TẾ BÀO TRONG CÁC LOẠI DỊCH (phương pháp thủ công)

Quyết định số: 2017/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 09/06/2014 12:00

Đại cương

Các loại dịch thường gặp gồm: Dịch màng tim, dịch màng phổi, dịch

màng bụng và dịch khớp.

Xét nghiệm tế bào trong các dịch là xác định về sự có mặt, tỷ lệ và phân

tích hình thái các tế bào có trong dịch nhằm hỗ trợ công tác chẩn đoán, theo dõi

và điều trị bệnh.

Chỉ định điều trị

Nghi ngờ viêm hoặc thâm nhiễm tế bào ác tính các màng: màng phổi,

màng tim, màng bụng, dịch khớp.

Chống chỉ định

Không có chống chỉ định.

Chuẩn bị

1. Người thực hiện

01 kỹ thuật viên hoặc cử nhân kỹ thuật y có kiến thức chuyên khoa.

2. Phƣơng tiện – Hóa chất

2.1. Dụng cụ

- Kính hiển vi quang học;

- Máy ly tâm;

- Lam kính khô, sạch;

- Đũa thủy tinh dẹt một đầu;

- Bàn sấy hoặc quạt sấy tiêu bản;

- Pipette Pasteur và quả bóp ;

- Ống nghiệm nhỏ khô sạch;

- Khay inox quả đậu;

- Gạc sạch;

- Băng dính vải hoặc băng dính giấy;

- Dụng cụ lập công thức bạch cầu (bàn bấm hoặc đá xây dựng).

2.2. Hóa chất

- Cồn tuyệt đối;

- Dung dịch Giemsa mẹ;33

- Nước cất;

- Dầu soi kính hiển vi.

3. Bệnh phẩm

Là mẫu dịch đựng trong ống nghiệm sạch đảm bảo các điều kiện:

- Miệng ống nghiệm được đậy nắp kín.

- Ống nghiệm có đầy đủ thông tin hành chính về tên, tuổi, giường, khoa

của người bệnh phù hợp với giấy xét nghiệm.

4. Phiếu xét nghiệm

Các bước tiến hành

Trước khi đếm, xác định số lượng và màu sắc dịch.Tiến hành kỹ thuật với

các trường hợp dưới đây:

1. Trường hợp dịch lỏng (màng bụng, màng tim, màng phổi,...)

- Bước 1. Để lắng tự nhiêm hoặc ly tâm nhẹ (1000 vòng/phút trong 10

phút)

- Bước 2. Lấy cặn nhỏ một giọt lên tiêu bản kính sạch.

- Bước 3. Dùng que thuỷ tinh đầu nhẵn dẹt di giọt bệnh phẩm theo hình

tròn đồng tâm, đường kính 1,5 - 2 cm.

- Bước 4. Để khô tự nhiên, cố định bằng cồn tuyệt đối, nhuộm Giemsa với

tỷ lệ 1/5 trong 5-7 phút.

- Bước 5. Làm khô tiêu bản và nhận định kết quả.

2. Trƣờng hợp dịch đặc và quánh

- Bước 1. Nếu dịch có độ nhớt tương đương với máu thì làm tiêu bản giọt

đàn như tiêu bản máu. Cố định và nhuộm như tiêu bản máu.

- Bước 2. Nếu dịch quánh, đặc: Dùng tăm bông lấy chất dịch cho lên tiêu

lam kính. Dùng lam kéo dàn tiêu bản như làm tiêu bản máu đàn

hoặc dùng tăm bông di nhẹ như làm tiêu bản giọt đặc.

- Bước 3. Để khô, đánh dấu, cố định và nhuộm.

Tai biến và xử trí

- Nhầm bệnh phẩm, nhầm giấy xét nghiệm hoặc sai lệch thông tin giữa

bệnh phẩm và giấy xét nghiệm.

- Bệnh phẩm không được gửi đến phòng xét nghiệm ngay sau khi lấy.

- Không lắc đều bệnh phẩm trước khi tiến hành kỹ thuật.

- Tiêu bản không đạt tiêu chuẩn.

- Thời gian nhuộm và nồng độ thuốc nhuộm không phù hợp.