Bình thường nước tiểu chỉ có một số tế bào biểu mô và cặn theo biểu hiện

sinh lý của cơ thể. Khi có dấu hiệu bệnh lý ở hệ tiết niệu sẽ có biểu hiện có

nhiều tế bào hoặc tinh thể trong nước tiểu. Xét nghiệm tế bào trong nước tiểu

theo phương pháp thủ công là xác định định tính các tế bào hoặc cặn, tinh thể có

trong nước tiểu. Xét nghiệm này góp phần quan trọng trong công tác chẩn đoán,

theo dõi và điều trị bệnh.

Xét nghiệm cơ bản.

Không có chống chỉ định.

1. Người thực hiện

01 Kỹ thuật viên hoặc Cử nhân kỹ thuật y có kiến thức chuyên khoa.

2. Phƣơng tiện- Hóa chất

2.1. Dụng cụ

- Kính hiển vi quang học;

- Khay hạt đậu;

- Lam kính khô sạch;

- Pipette Pasteur;

- Gạc hút;

- Giá cắm ống nước tiểu.

2.2. Hóa chất

Không có

3. Bệnh phẩm

Là mẫu nước tiểu được gửi đến phòng xét nghiệm từ bệnh phòng hoặc lấy

trực tiếp tại nơi khám bệnh.

Bệnh phẩm phải đạt yêu cầu:

- Phù hợp thông tin của giấy xét nghiệm và ống nghiệm.

- Không có dị vật khác trong ống nghiệm.36

- Bệnh phẩm nước tiểu mới bài tiết thường trong và có mầu vàng nhạt do

có sắc tố urobilin, để lắng một thời gian sẽ có mầu vẩn đục do tế bào thượng bì

và chất nhầy muxin tạo nên, ngoài ra còn do một số cặn uric, urat, phosphat.,.

hoặc do protein, do mủ, hoặc mầu đỏ do lẫn máu, mầu nâu do đái nhiều urobilin,

mầu vàng xẫm khi có nhiều bilirubil.

4. Phiếu xét nghiệm

- Để lắng 1−2 giờ kể từ khi nhận bệnh phẩm từ bệnh phòng. Trường hợp

bệnh phẩm mới lấy, cần làm xét nghiệm ngay → đảo đều bệnh phẩm bằng

Pipette paster →hút 5ml vào ống nghiệm sạch → ly tâm 2000 vòng/phút x 10

phút.

- Đổ phần trên (thao tác đổ dứt khoát), hút một giọt cặn, nhỏ lên phiến kính

(hoặc lắc kỹ phần cặn → đổ trực tiếp từ ống nghiệm vào lam kính và kéo dài

miệng ống nghiệm tạo thành tiêu bản nước dịch) và di đều lên lam kính → chờ

1−2 phút cho bệnh phẩm ổn định → đặt lên kính hiển vi đọc bằng vật kính x10.

- Kiểm tra tối thiểu 10 vi trường theo đường rích rắc để đánh giá trung

cho cả cặn và tế bào.

Trong xét nghiệm này, ngoài các tiêu chí nhận định kết quả của các loại tế

bào thì việc nhận định kết quả các loại cặn, tinh thể có mặt trên các vi trường

quan sát cũng rất quan trọng. Vì vậy, kinh nghiệm của người làm kỹ thuật góp

phần tích cực đến kết quả xét nghiệm. Các ảnh hưởng không tốt tới kết quả xét

nghiệm được ghi nhận thường gặp ở các trường hợp:

- Bệnh phẩm để quá lâu mới mang tới phòng xét nghiệm (>3 giờ) và khi

đó thường có biểu hiện nhiễm khuẩn.

- Sự trung thực của người lấy mẫu (có thể lẫn nước hoặc nguyên nước khi

không muốn đi tiểu).

- Kỹ năng, kinh nghiệm của nhân viên thực hiện xét nghiệm.