Các bài viết liên quan
- GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU ĐỒNG LOẠI
- GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU TỰ THÂN
- CHỌC TỦY SỐNG TIÊM HÓA CHẤT NỘI TỦY
- CHỌC TỦY SỐNG LẤY DỊCH NÃO TỦY XÉT NGHIỆM
- RÚT MÁU
- TRUYỀN MÁU TẠI GIƯỜNG BỆNH
- QUY TRÌNH TRUYỀN HÓA CHẤT ĐƢỜNG TĨNH MẠCH
- QUY TRÌNH GẠN TIỂU CẦU ĐIỀU TRỊ
- QUY TRÌNH GẠN BẠCH CẦU ĐIỀU TRỊ
- TRAO ĐỔI HUYẾT TƯƠNG
THU NHẬN MÁU DÂY RỐN
Quyết định số: 2017/QĐ-BYT
Ngày ban hành: 09/06/2014 12:00
Đại cương
Lấy máu từ bánh rau và dây rốn sau đẻ thai qua tĩnh mạch dây rốn vào túi
dẻo có chất chống đông ngay sau khi cắt rốn của trẻ.
Nguồn gốc kỹ thuật: theo quy trình kỹ thuật của Hiệp hội Ngân hàng máu
Mỹ (AABB).
Chỉ định điều trị
1. Với sản phụ
- Đồng ý cho việc lưu giữ máu dây rốn của con mình trên cơ sở đã được
tư vấn và hướng dẫn đầy đủ về lợi ích, mục đích và các quy trình sẽ thực hiện;
- Không có các bệnh lý kèm theo trước khi sinh: bệnh bẩm sinh, bệnh lao,
bệnh ung thư, bệnh tự miễn, bệnh tâm thần và các bệnh lý về sản khoa;
- Các xét nghiệm sàng lọc HIV, HBV, HCV, CMV-IgM, giang mai có kết
quả âm tính;
- Không có các tai biến sản khoa;
- Không sốt trong lúc chuyển dạ (< 38oC).
2. Với thai nhi
- Tuổi thai trên 36 tuần;
- Sinh trước 24h tính từ lúc vỡ ối;
- Cân nặng trẻ sơ sinh ≥ 2800 g.
Chống chỉ định
1. Với sản phụ
- Đồng ý cho việc lưu giữ máu dây rốn của con mình trên cơ sở đã được
tư vấn và hướng dẫn đầy đủ về lợi ích, mục đích và các quy trình sẽ thực hiện;
- Không có các bệnh lý kèm theo trước khi sinh: bệnh bẩm sinh, bệnh lao,
bệnh ung thư, bệnh tự miễn, bệnh tâm thần và các bệnh lý về sản khoa;
- Các xét nghiệm sàng lọc HIV, HBV, HCV, CMV-IgM, giang mai có kết
quả âm tính;
- Không có các tai biến sản khoa;
- Không sốt trong lúc chuyển dạ (< 38oC).
2. Với thai nhi
- Tuổi thai trên 36 tuần;
- Sinh trước 24h tính từ lúc vỡ ối;
- Cân nặng trẻ sơ sinh ≥ 2800 g.
Chuẩn bị
1. Ngƣời thực hiện
324
Được đào tạo phù hợp để thực hiện kỹ thuật.
2. Phƣơng tiện - Hóa chất
2.1. Dụng cụ
- Xe thu thập mẫu;
- Bộ thu thập và túi thu thập máu dây rốn;
- Quần áo, mũ, khẩu trang vô trùng;
- Gạc hấp, găng tay vô trùng;
- Cân khối lượng nhỏ từ 0 - 500 gram;
- Ống xét nghiệm có chất chống đông EDTA;
- Phiếu thu thập máu dây rốn, các loại bút viết;
2.2. Hóa chất
- Cồn 70o và cồn iod (Povidine);
- Dung dịch rửa tay nhanh;
- Dung dịch sát khuẩn mặt bàn, dụng cụ xét nghiệm.
3. Phiếu xét nghiệm: Phiếu thu thập máu dây rốn, các loại bút viết;
Các bước tiến hành
1. Tƣ vấn sản phụ và các thủ tục trƣớc khi sinh
- Sản phụ đã được tư vấn về vấn đề lưu trữ máu dây rốn sau khi sinh theo
mẫu phiếu tư vấn cho sản phụ về tế bào gốc máu dây rốn;
- Sản phụ điền thông tin và ký vào các biểu mẫu theo hướng dẫn.
2. Thu thập máu dây rốn
Tùy theo diễn biến của cuộc đẻ và ý kiến của bác sĩ đỡ đẻ, tiến hành thu
thập máu dây rốn trước hoặc sau sổ rau thai.
2.1. Thu thập máu dây rốn trước sổ rau thai
- Chuẩn bị bộ dụng cụ thu thập, túi thu thập, gạc tẩm Povidine;
- Sau khi kẹp và cắt dây rốn như thao tác đỡ đẻ thông thường;
- Sát trùng bề mặt dây rốn bằng Povidine (từ dây rốn tới bánh rau thai);
- Hạ thấp đầu dây rốn và chọc kim của túi thu thập vào tĩnh mạch dây rốn;
- Lắc túi thu thập để máu trộn đều với dung dịch chống đông;
- Thu thập hết máu trong dây rốn;
- Kẹp dây túi thu thập và rút kim ra;
- Lắc nhẹ nhàng túi thu thập để trộn đều máu với dung dịch chống đông;
325
- Vuốt sạch máu trong đường dây của túi vào túi máu bằng kìm vuốt, kẹp
hoặc thắt dây nhằm tránh máu tràn ngược vào dây và chảy ra ngoài;
- Lấy máu tĩnh mạch của sản phụ cho vào ống nghiệm có chất chống
đông;
- Điền đầy đủ thông tin yêu cầu vào phiếu thu thập.
2.2. Thu thập máu dây rốn sau xổ rau thai
- Chuẩn bị xe thu thập, bộ dụng cụ thu thập, để khay một bên, khăn treo
bánh rau một bên, gạc miếng để trên khăn treo và chia đôi: ½ gạc miếng được
tẩm cồn 70o và ½ được tẩm Povidine;
- Ngay sau khi sổ rau thai, đặt bánh rau thai, dây rốn vào khay vô trùng và
chuyển ngay về xe thu thập;
- Đặt bánh rau vào khăn có lỗ đặc biệt và treo bánh rau lên một giá cao
sao cho dây rốn thòng xuống dưới;
- Sát trùng bề mặt dây rốn bằng gạc tẩm cồn và povidine;
- Chọc kim của túi thu thập vào tĩnh mạch dây rốn;
- Lắc nhẹ túi thu thập để máu trộn đều với chất chống đông;
- Thu thập hết máu trong dây rốn;
- Kẹp dây túi thu thập và rút kim ra;
- Lắc nhẹ nhàng túi thu thập để trộn đều máu với dung dịch chống đông;
- Vuốt sạch máu trong đường dây của túi vào túi máu bằng kìm vuốt, kẹp
hoặc thắt dây nhằm tránh máu tràn ngược vào dây và chảy ra ngoài;
- Lấy máu tĩnh mạch của sản phụ vào ống nghiệm có chất chống đông;
- Điền đầy đủ thông tin yêu cầu vào phiếu thu thập.
3. Loại trừ một số trƣờng hợp sau khi thu thập
- Lượng máu dây rốn thu thập được quá thấp (< 60 gram đối với mẫu hiến
hoặc < 30 gram đối với mẫu gửi dịch vụ);
- Sai phạm trong quá trình bảo quản, vận chuyển mẫu;
- Mẫu máu dây rốn nghi ngờ nhiễm trùng lúc thu thập
Tài liệu tham khảo
1. Julie G. Allickson, PhD, MS, MT. Umbilical cord blood collection. Cellular
Therapy: Principle, Method and Regulation, Bethesda, MD:AABB, 2009, chapter
24, p.278-290.