- Huy động phế nang (HĐPN) là phương pháp sử dụng mức áp lực đủ cao để mở các phế nang không có thông khí hoặc thông khí kém tham gia vào quá trình trao đổi khí

- HĐPN bằng CPAP 60/40 NGƯỜI BỆNH được thở trên nền một áp lực dương liên tục 60cm H2O trong một khoảng thời gian 40 giây. 

- Phương pháp này đã được chứng minh có hiệu quả cải thiện ôxy hóa máu, dễ thực hành trên lâm sàng và an toàn

- NGƯỜI BỆNH tổn thương phổi cấp

- NGƯỜI BỆNH suy hô hấp cấp tiến triển ARDS

- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh phổi hạn chế. 

- Có tràn khí màng phổi. 

- Huyết áp trung bình < 60mmHg và không đáp ứng với các biện pháp hồi sức. 

- Có chống chỉ định dùng thuốc an thần giãn cơ. 

- Có tăng áp lực nội sọ. 

1. Người thực hiện

01 Bác sỹ và 01 điều dưỡng chuyên khoa Hồi sức cấp cứu hoặc đã được đào tạo về thở máy. 

2. Phương tiện

2.1. Vật tư tiêu hao

- Ôxy thở máy (ngày chạy 24 giờ)                      - Mũ phẫu thuật: 03 chiếc

- Filter lọc khuẩn ở dây máy thở: 01 cái              - MDI adapter: 01 chiếc

- Dây truyền huyết thanh: 01 cái                         - Bộ dây máy thở: 01 bộ

- Găng tay vô khuẩn: 03 đôi                               - Khí nén (ngày chạy 24 giờ)

- Găng tay sạch: 05 đôi                                     - Bộ làm ẩm nhiệt: 01 chiếc

- Gạc tiểu phẫu N2: 05 túi                                   - Filter lọc bụi máy thở: 01 chiếc

- Khẩu trang phẫu thuật: 03 chiếc                       - Xà phòng Savondoux rửa tay

2.2. Dụng cụ cấp cứu

- 01 bộ mở màng phổi dẫn lưu khí

2.3. Các chi phí khác

- Tiêu hao điện, nước

- Phí hấp, rửa dụng cụ

- Xử trí rác thải y tế và rác thải sinh hoạt

3. Người bệnh:

3.1. Giải thích cho Người bệnh (nếu Người bệnh còn tỉnh táo) và gia đình/người đại diện hợp pháp của Người bệnh về sự cần thiết và các nguy cơ của thở máy. Người bệnh/đại diện của Người bệnh ký cam kết thực hiện kỹ thuật. 

3.2. Tư thế Người bệnh: Người bệnh nằm đầu cao 30 độ (nếu không có tụt huyết áp), nằm đầu bằng nếu tụt huyết áp

3.3. Thở máy tại giường bệnh

4. Hồ sơ bệnh án

Giải thích về kỹ thuật cho Người bệnh, gia đình Người bệnh và kí cam kết đồng ý kỹ thuật, phiếu ghi chép theo dõi thủ thuật. 

1. Kiểm tra hồ sơ: kiểm tra lại chỉ định, chống chỉ định và giấy cam kết đồng ý tham gia kỹ thuật

2. Kiểm tra lại Người bệnh: các chức năng sống, xem có thể tiến hành thủ thuật được không. 

3. Thực hiện kỹ thuật

- NGƯỜI BỆNH được thông khí nhân tạo theo quy trình thở máy ARDS

- Đặt catheter tĩnh mạch trung tâm (xem quy trình đặt catheter tĩnh mạch trung tâm)

- Đặt catheter động mạch theo dõi huyết áp liên tục (xem quy trình đặt catheter động mạch)

- Khi HATB ≥ 65mmHg, thủ thuật HĐPN được tiến hành. 

- NGƯỜI BỆNH được dùng an thần (midazolam, propofol) và giãn cơ ngắn (Tracrium)

- Khi NGƯỜI BỆNH không còn khả năng khởi động nhịp máy thở, tiến hành HĐPN bằng CPAP với PEEP là 60 cm H2O trong 40 giây. 

+ Chuyển chế độ thở hiện tại của NGƯỜI BỆNH sang chế độ CPAP, đưa áp lực đường thở lên 60cmH20 trong 40 giây

+ Sau HĐPN chuyển lại phương thức thở trước HĐPN

1. Tụt HA: thường xảy ra thoáng qua trong quá trình HĐPN, sau HĐPN 2 - 3 phút HA trở lại giá trị trước HĐPN. 

2. SpO2 < 85%. Xử trí ngừng thủ thuật. 

3. Nhịp chậm < 40 lần/phút hoặc nhịp giảm hơn 20% so với nhịp trước khi làm thủ thuật HĐPN. Xử trí ngừng thủ thuật. 

4. Xuất hiện loạn nhịp tim đe dọa tính mạng NGƯỜI BỆNH. Xử trí ngừng thủ thuật. 

5. Chấn thương áp lực: mở màng phổi dẫn lưu khí cấp cứu và hút liên tục. 

1. Bùi Văn Cường (2012), đánh giá hiệu quả ôxy hóa máu của biện pháp huy động phế nang bằng phương pháp CPAP 40 cmH20 trong 40 giây ở Người bệnh suy hô hấp cấp tiến triển, Luận văn thạc sỹ y học chuyên ngành Hồi sức cấp cứu, trường Đại Học Y Hà Nội. 

2. Grasso S, Mascia L, Del Turco M, et al, (2002), “Effects of recruiting maneuvers in patient with acute respiratory distress syndrome ventilated with protective ventilatory strategy” Anesthesiology, 96: 795 - 802. 

3. Lê Đức Nhân (2012), Nghiên cứu hiệu quả của chiến lược “mở phổi” và chiến lược ARDS Network trong thông khí nhân tạo Người bệnh suy hô hấp cấp tiến triển, Luận án tiến sỹ y học chuyên ngành Hồi sức cấp cứu, Trường Đại học Y Hà Nội.