- Thở máy kéo dài sẽ dẫn đến nhiễm trùng bệnh viện, tổn thương phổi do thở máy, chi phí điều trị tốn kém dẫn đến khó bỏ máy và NGƯỜI BỆNH có nguy cơ tử vong. Do vậy mỗi khi NGƯỜI BỆNH phải thở máy, người thực hiện cần phải nhanh chóng đánh giá cai thở máy của NGƯỜI BỆNH để xem xét bỏ máy thở càng sớm càng tốt. 

- Những Người bệnh thở máy, cai thở máy bằng thử nghiệm CPAP hay ống chữ T (T-tube) thường được sử dụng trên lâm sàng. 

- Người bệnh có đủ tiêu chuẩn cai thở máy. 

- Hoặc Người bệnh đang thở PSV đáp ứng tốt với PS ≤ 5 cm H2O (xem quy trình thở máy PSV)

- Hoặc Người bệnh đang thở SIMV đáp ứng tốt với tần số còn 6 nhịp/phút, PS = 5 cm H2O (xem quy trình thở máy SIMV)

- Hoặc Người bệnh thở máy trong thời gian ngắn, đã giải quyết được nguyên nhân phải thở máy ví dụ: sau phẫu thuật, co giật... 

- Người bệnh ngừng thở, ngừng tim

- Người bệnh không có khả năng tự thở (như bệnh lý thần kinh cơ nặng...)

- Chưa đủ tiêu chuẩn cai thở máy

1. Người thực hiện

01 Bác sỹ và 01 điều dưỡng chuyên khoa Hồi sức cấp cứu hoặc đã được đào tạo về thở máy. 

2. Phương tiện

2.1. Vật tư tiêu hao

- Ôxy                                                                - Mũ phẫu thuật: 03 chiếc

- Khẩu trang phẫu thuật: 03 chiếc                       - Xà phòng Savondoux rửa tay

- Dây truyền huyết thanh: 01 cái

- Găng tay vô khuẩn: 03 đôi                               - Găng tay sạch: 05 đôi

                                                                        - Gạc tiểu phẫu N2: 05 túi

2.2. Dụng cụ cấp cứu

- Máy thở

- Bộ đặt ống nội khí quản hoặc bộ thay mở khí quản

2.3. Các chi phí khác

- Tiêu hao điện, nước

- Phí hấp, rửa dụng cụ

- Xử trí rác thải y tế và rác thải sinh hoạt

3. Người bệnh

3.1. Giải thích cho Người bệnh (nếu Người bệnh còn tỉnh táo) và gia đình/người đại diện hợp pháp của Người bệnh về sự cần thiết và các nguy cơ của thở máy. Người bệnh/đại diện của Người bệnh ký cam kết thực hiện kỹ thuật. 

3.2. Tư thế Người bệnh: Người bệnh nằm đầu cao 30 độ (nếu không có tụt huyết áp), nằm đầu bằng nếu tụt huyết áp

3.3. Thở máy tại giường bệnh

4. Hồ sơ bệnh án:

Giải thích về kỹ thuật cho Người bệnh, gia đình Người bệnh và kí cam kết đồng ý kỹ thuật, phiếu ghi chép theo dõi thủ thuật.

1. Kiểm tra hồ sơ: kiểm tra lại chỉ định, chống chỉ định và giấy cam kết đồng ý tham gia kỹ thuật

2. Kiểm tra lại Người bệnh: các chức năng sống, xem có thể tiến hành thủ thuật được không. 

3. Thực hiện kỹ thuật

Ghi lại đầy đủ các thông số của phương thức thở máy đang được thực hiện trước khi chuyển sang thở ống chữ T. 

3.1. Tiêu chuẩn cai thở máy

- Giải quyết được nguyên nhân phải thở máy

- Ôxy hóa máu cải thiện: PEEP ≤ 5 cm H2O, PaO2 > 60mmHg, với FiO2 < 0, 5

- HA ổn định: không dùng hoặc dùng liều nhỏ thuốc co mạch, trợ tim. 

- Nhịp tim < 140 chu kỳ/phút

- Nhiệt độ < 38 độ C

- pH và PaCO2 phù hợp với bệnh lý hô hấp nền của Người bệnh

Khi Người bệnh có đủ tiêu chuẩn cai thở máy. Tiến hành cai thở máy

3.2. Tiến hành cai thở máy

- Ống chữ T (T-tube)

+ Chuẩn bị ống chữ T, dây ô xy, bình làm ẩm ô xy

+ Kết nối cho Người bệnh thở ống chữ T, ôxy 3 - 4 lít/phút

3.3. Đánh giá đáp ứng cai thở máy của NGƯỜI BỆNH

- Chỉ số thở nhanh nông (RSBI) < 100 chu kỳ/phút/lít

- Ôxy hóa máu: SaO2 ≥ 90%, PaO2 ≥ 60mmHg, pH ≥ 7,32, PaCO2 tăng dưới 10mmHg so với trước khi cai máy. 

- Tần số thở ≤ 30 chu kỳ/phút hoặc thay đổi dưới 50% so với trước. 

- Nhịp tim < 140 chu kỳ/phút, hoặc thay đổi < 20%, HA

- Ý thức không thay đổi, không kích thích. 

- Không gắng sức (sử dụng cơ hô hấp phụ, thở nghịch thường)

- Sau 1 giờ nếu Người bệnh đáp ứng thở với thử nghiệm tự thở ống chữ T thì tiến hành bỏ máy. Nếu Người bệnh ho khạc tốt, tỉnh thì rút nội khí quản. 

- Sau 1 giờ nếu Người bệnh không đáp ứng thở với thử nghiệm tự thở ống chữ T thì quay lại chế độ thở máy trước đ và tiếp tục thử nghiệm tự thở ống chữ T hàng ngày. 

3.4. Nếu Người bệnh cai máy thất bại: cần đánh giá thêm

- Ống NKQ

+ Xem xét ống NKQ có nhỏ không?, Có tắc NKQ không?

- Khí máu

+ Tránh kiềm chuyển hóa

+ NGƯỜI BỆNH có tăng PaCO2, giữ PaCO2 trên mức giá trị nền của NGƯỜI BỆNH

- Dinh dưỡng

+ Hỗ trợ đủ năng lượng

+ Tránh rối loạn điện giải

+ Tránh thừa năng lượng

- Đờm

+ Hút sạch đờm

+Tránh mất nước nặng

- Vấn đề thần kinh cơ

+ Tránh sử dụng các thuốc làm yếu cơ (thuốc giãn cơ, nhóm aminoglycosid, clindamycin) ở NGƯỜI BỆNH yếu cơ

+ Tránh sử dụng corticoid nếu không cần thiết. 

- Tắc nghẽn đường thở

+ Loại trừ dị vật đường thở

+ Sử dụng thuốc giãn phế quản nếu cần

- Ý thức NGƯỜI BỆNH

+ Tránh dùng quá liều thuốc an thần

-Cai thở máy vào buổi sáng

1. Ý thức: cần theo dõi ý thức xem Người bệnh có tỉnh không (hôn mê: nguyên nhân toan hô hấp, suy hô hấp tiến triển nặng lên...), nếu Người bệnh hôn mê kiểm tra lại khí máu xem có toan hô hấp không và cho thở lại máy. 

2. Theo dõi đờm

- Nếu Người bệnh có đờm, hút đờm

- Tắc canuyn mở khí quản hoặc ống nội khí quản thay canuyn hoặc thay ống nội khí quản. 

3. Nhịp thở: nếu nhịp thở > 30 lần/phút, (đã lại trừ nguyên nhân như tắc đờm, co thắt phế quản...) cho thở lại phương thức thở trước cai thở máy. 

1. Nguyễn Gia Bình (2012), cai thở máy, kỹ thuật thở máy và hồi sức hô hấp, nhà xuất bản y học, trang 32-40. 

2. Ashfaq Hasan (2010), “Discontinuation of Mechanical Ventilation”, Understanding Mechanical Ventilation, Springer, Chapter 12, 393 - 414. 

3. Chad A. Witt, “Weaning of Mechanical Ventilation”, The washington manual of critical care, Lippincott williams and wilkins 2008, 101-104 

4. Scott K Epstein, Allan Walkey (2012) Internet, “Methods of weaning from mechanical ventilation”, updated18.6.2012, Uptodate Reference. Available from: http://www.uptodate. Com/contents/methods-of-weaning-from-mechanical-ventilation?source=search_result&search=Methods+of+weaning+from+mechanical+ventilation&selectedTitle=1~150.