Máy USCOM hoạt động theo nguyên lý siêu âm doppler liên tục để đo vận tốc của dòng động mạch chủ hay động mạch phổi khi nó ra khỏi tim. Thông qua thuật toán nội suy tính ra đường kính của van động mạch chủ và van động mạch phổi dựa vào chiều cao và cân nặng của người bệnh. Nếu như biết được độ lớn của ống van, tốc độ của dòng máu chảy qua ống và biết được lưu lượng của dòng máu, chúng ta có thể tính được cung lượng tim. Ngoài ra máy USCOM còn cho phép đo được nhiều thông số huyết động đánh giá tiền gánh và hậu gánh và độ bão hòa ô xy. 

Với ưu thế là một phương pháp đo huyết động không xâm lấn và dễ thực hiện nên phạm vi ứng dụng của USCOM rất rộng rãi tại các khoa hồi sức tích cực, khoa cấp cứu, gây mê hồi sức. 

+ Người bệnh sốc:

- Người bệnh sốc nhiễm khuẩn

- Người bệnh sốc tim

- Người bệnh sốc giảm thể tích

- Người bệnh đa chấn thương

- Người bệnh bỏng

+ Người bệnh có tình trạng sốc chưa xác định được nguyên nhân. 

+ Người bệnh đa chấn thương

+ Người bệnh bỏng

+ Người bệnh suy hô hấp cấp tiến triển

+ Người bệnh phẫu thuật tim

+ Theo dõi đáp ứng với điều trị ở những Người bệnh sốc. 

Thăm dò huyết động USCOM là một phương pháp không xâm lấn nên không có chống chỉ định, tuy nhiên cần lưu ý trong một số trường hợp sau:

- Người bệnh có bệnh lý về van tim: cần tiến hành siêu âm tim trước, đo đường kính các van động mạch, rồi nhập kết quả trực tiếp vào máy USCOM để cho ra các kết quả chính xác chứ không thể tính kích thước van động mạch chủ và động mạch phổi căn cứ vào chiều cao cân nặng của Người bệnh. 

- Người bệnh có tổn thương lồng ngực hoặc có bệnh lý phổi (tràn khí màng phổi, ARDS, COPD, …): có thể sẽ gặp khó khăn khi đo ở vị trí van động mạch phổi do tín hiệu siêu âm bị suy giảm. Nên để đầu do ở vị trí van động mạch chủ

- Người bệnh mở nội khí quản hoặc có tổn thương vùng cổ: sẽ khó lấy tín hiệu từ van động mạch chủ tại vị trí hõm chữ V. Nên đo tại vị trí hõm trên xương đòn hoặc từ van động mạch phổi để cho kết quả đo tốt nhất. 

- Người bệnh bị dị dạng lồng ngực bẩm sinh: sẽ khó thăm dò được vị trí của động mạch. 

1. Người thực hiện

01 Bác sỹ hoặc kỹ thuật viên đã được đào tạo về kỹ thuật theo dõi huyết động bằng máy USCOM

01 điều dưỡng chỉnh tư thế Người bệnh và máy thở, máy theo dõi

2. Phương tiện, dụng cụ

2.1. Vật tư tiêu hao

Số TT               Vật tư tiêu hao                                                 Đơn vị              Số lượng

1                     Găng khám                                                       đôi                  3

2                     Gạc N2                                                             Gói                   2

3                     Mũ phẫu thuật                                                   Cái                   3

4                     Khẩu trang phẫu thuật                                        Cái                  3

5                     Dung dịch Anois rửa tay nhanh                          ml                    32

6                     Gel siêu âm                                                       ml                    30

7                     Điện cực theo dõi điện tim khi làm siêu âm         Cái                  3

8                     Cáp điện tim của máy siêu âm (1000 ca/năm)      Bộ                   0,001

2.2. Dụng cụ cấp cứu

Máy monitor theo dõi chức năng sống trong quá trình siêu âm: nhịp tim, SpO2, nhịp thở, huyết áp. 

2.3. Các chi phí khác

Cáp điện tim của máy siêu âm (1000 ca/năm)                                          Bộ       0,001

Chi phí bão dưỡng máy (500 ca/lần)                                                       Lần      1

Chi phí khấu hao máy theo dõi huyết động USCOM (5000 ca/5 năm)       Ca        0,0002

3. Người bệnh. 

- Giải thích cho Người bệnh và người nhà người bệnh. 

- Đo chiều cao, cân nặng của người bệnh. 

- Đo huyết áp của Người bệnh ở mỗi thời điểm làm siêu âm

- Tư thế người bệnh: tư thế nằm thẳng. 

- Nơi thực hiện kỹ thuật: khoa Hồi sức tích cực, khoa cấp cứu

4. Hồ sơ bệnh án

Giải thích về kỹ thuật cho người bệnh, gia đình Người bệnh và kí cam kết đồng ý kỹ thuật, phiếu ghi kết quả của thủ thuật. 

1. Kiểm tra hồ sơ: kiểm tra lại chỉ định, chống chỉ định và giấy cam kết đồng ý tham gia kỹ thuật. 

2. Kiểm tra người bệnh: các chức năng sống xem có thể tiến hành thủ thuật được không. 

3. Thực hiện kỹ thuật

Bước 1: Chuẩn bị máy

- Chuẩn bị đầu dò, kết nối đầu dò với máy USCOM

- Kết nối đầu đo SpO2 nếu máy có option Ô xycom

- Kiểm tra sẵn sàng kết nối dây nguồn điện nếu nguồn pin dự phòng không đủ. 

Bước 2: Người bệnh

- Đo chiều cao xác định cân nặng người bệnh nhập các thông tin người bệnh vào máy. 

- Người bệnh ở tư thế nằm

- Lau sạch vùng hõm ức nếu đo động mạch chủ, và lau sạch vùng ngực sườn bên trái của người bệnh nếu đo động mạch phổi. 

Bước 3: Khởi động máy

- Ấn nút khởi động máy chờ máy khởi động

- Kiểm tra nguồn pin dự phòng nếu không đủ phải cắm cáp nguồn điện với ổ cắm

- Đăng nhập người dùng và tạo dữ liệu người bệnh mới, nhập các thông tin người bệnh (Tên tuổi, ID)

Bước 4: Tiến hành đo

- Bôi gel siêu âm vừa đủ lên đầu dò, đo SpO2 cho người bệnh (nếu có option Ô xycom)

- Lựa chọn tham số chính cần hiển thị tức thời. 

- Để đo cung lượng tim trái: đầu dò Doppler được đặt trên hõm ức, hướng theo trục dọc của động mạch chủ lên, cắt qua van động mạch chủ. 

- Cung lượng tim phải được đo tương tự qua van động mạch phổi, đặt đầu dò tại vị trí van động mạch phổi ở khoang liên sườn 3 - 4, đường cạch ức trái. 

- Điều chỉnh di chuyển đầu dò hợp lý để phù hợp với từng người bệnh sao cho kết quả tín hiệu huyết động rõ ràng nhất. 

- Trong quá trình đo có thể điều chỉnh độ tương phản, âm thanh, thang đo, cường độ sóng để có kết quả tốt nhất. 

- Ghi lại kết quả đo

Bước 5: Xử trí kết quả

- Đo huyết áp không xâm lấn cho người bệnh bằng cách chạm vào dòng tham số SVR để nhập các giá trị đo được. 

- Chạm vào bảng tham số để xem được toàn bộ các tham số đã đo và tính toán được. 

- Ghi lại các kết quả nếu cần thiết và ghi lại dữ liệu vào máy một lần nữa. 

Bước 6: Kết thúc ca bệnh

- Vệ sinh đầu dò và người bệnh bằng bông tẩm cồn nhẹ hoặc khăn mềm. 

- Tắt máy bằng cách chọn OFF trên màn hình chính sau đó chọn OK. 

- Cắm điện sạc pin cho máy trong thời gian chờ ca tiếp theo.

Theo dõi huyết động bằng máy USCOM là một phương pháp không xâm lấn nên không có tai biến xảy ra. 

1. Saurabh Jain, M. D, Alexander Allins, MD, Ali Salim, Amir Vafa, matthew T. Wilson, Daniel R. Margulies (2008). Non- invasive doppler ultrasonography for assessing cardiac function: can it replace the Swan-ganz catheter? The American Journal of Surgery.196, 961- 968. 

2. Tan HL, Pinder M, Parsons R, Roberts B and Van Heerden PV (2005). Clinical evaluation of USCOM ultrasonic cardiac output monitor in cardiac surgical patients in intensive care unit. Bristish Journal of Anaesthesia.94(3): 287 - 91. 

3. Brendan E Smith MB. The USCOM in Clinical Practice. A guide for Junior Medical and Nursing Staff.