Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  QUY TRÌNH KỸ THUẬT NUÔI DƯỠNG LIÊN TỤC QUA ỐNG THÔNG HỖNG TRÀNG

QUY TRÌNH KỸ THUẬT NUÔI DƯỠNG LIÊN TỤC QUA ỐNG THÔNG HỖNG TRÀNG

Quyết định số: 1904/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 30/05/2014 12:00

Đại cương

- Nuôi dưỡng liên tục qua ống thông hỗng tràng là một kỹ thuật nhằm mục đích đưa một lượng thức ăn (sữa, súp, các chất dinh dưỡng khác) qua 1 ống thông đầu nằm trong hỗng tràng được mở thông qua da và thành bụng. 

- Có thể bơm nước hoặc các thuốc cần điều trị bệnh qua ống thông hỗng tràng. 

Chỉ định điều trị

-Mất chức năng dạ dày dẫn đến không thể ăn được bằng miệng hoặc không thể nuôi dưỡng qua mở thông dạ dày (liệt dạ dày thực quản do đái tháo đường, ung thư dạ dày thâm nhiễm...)

- Cắt dạ dày ¾ hoặc toàn bộ dẫn đến mất chức năng tiêu hóa của dạ dày

- Chức năng tiêu hóa thức ăn vẫn đảm bảo. 

Chống chỉ định

- Mất chức năng tiêu hóa thức ăn: liệt ruột, rối loạn tiêu hóa nặng do các bệnh của ống tiêu hóa, không dung nạp với các thành phần nuôi dưỡng. 

- Tắc ruột đoạn từ sau hỗng tràng. 

- Cắt đoạn hỗng tràng dẫn đến rối loạn tiêu hóa thức ăn

- Viêm tụy cấp nặng

- Dò ống tiêu hóa lưu lượng cao

- Thận trọng trong thời gian bị các tình trạng sốc nặng, thẩm phân phúc mạc. 

Chuẩn bị

1. Người thực hiện: điều dưỡng đã được đào tạo chuyên khoa Hồi sức cấp cứu. 

2. Người bệnh

- Thông báo, giải thích cho Người bệnh hoặc gia đình Người bệnh về kỹ thuật nuôi dưỡng liên tục qua ống thông hỗng tràng. 

- Đặt Người bệnh tư thế thích hợp 30o (đầu cao). 

3. Phương tiện, dụng cụ

3.1Vật tư tiêu hao

- Máy bơm ăn liên tục

- Túi đựng thức ăn

- Dây cho ăn: 01 bộ

- Băng dính

- Gạc vô trùng

- Găng sạch: 01 đôi

- Cốc sạch đựng thức ăn chia độ

- Máy theo dõi

- Cáp điện tim

- Cáp đo SpO2

- Cáp đo huyết áp liên tục

- Bao đo huyết áp

- Mũ: 01 cái

- Khẩu trang: 01 cái

- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh

- Xà phòng diệt khuẩn

- Dung dịch khử khuẩn sơ bộ

3.2 Dụng cụ cấp cứu

- Bóng Ambu, mặt nạ bóp bóng. 

- Bộ dụng cụ đặt nội khí quản cấp cứu. 

4. Hồ sơ bệnh án, phiếu chăm sóc

Các bước tiến hành

1. Điều dưỡng rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn đúng quy trình kỹ thuật. 

2. Điều dưỡng đội mũ, đeo khẩu trang. 

3. Chuẩn bị sẵn băng dính đã cắt, gạc vô trùng, thuốc sát trùng povidin 10%, đi găng sạch. 

4. Điều dưỡng đến giường Người bệnh thay băng, rửa và sát trùng chân của ống mở thông hỗng tràng 1 lần/ngày. 

5. Bắt đầu nuôi ăn sau 8-24 giờ đặt ống thông hỗng tràng. 

6. Chất nuôi ăn: pha chế sẵn hoặc pha sữa nuôi dưỡng hỗng tràng theo chỉ định của bác sĩ

7. Tốc độ truyền: lúc đầu 25 - 50 ml/giờ, tăng dần mỗi 25 ml/giờ sau 12 giờ cho đến khi đạt đến tốc độ mong muốn tương đương 250 ml mỗi 4 giờ. 

8. Thời gian truyền: tùy lựa chọn, có thể truyền liên tục 8, 12, 16 hay 24 giờ. 

9. Bơm rửa ống thông hỗng tràng mỗi 4-8 giờ và ngay sau mỗi lần nuôi ăn. Chú ý đến lượng nước bơm rửa, đặc biệt ở Người bệnh cần hạn chế nước

Tai biến và xử trí

1. Tiêu chảy:

- Do dịch nuôi dưỡng có nồng độ thẩm thấu cao hay chứa nhiều lipid. 

- Các nguyên nhân khác: sử dụng kháng sinh đường ruột, rối loạn vi khuẩn chí đường ruột, nhiễm trùng đường ruột. 

- Cần báo bác sĩ để xét nghiệm hoặc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng theo từng bệnh lý và từng Người bệnh dựa vào các xét nghiệm. 

2. Tắc ống thông:

- Nguyên nhân: bơm rửa ống thông sau nuôi ăn không đúng kỹ thuật, dịch nuôi dưỡng đậm đặc, bơm các loại thuốc có thể làm vón cục trong ống. 

- Phòng ngừa: bơm rửa ống mở thông sau khi bơm thức ăn, trước và sau khi bơm thuốc, pha loãng thuốc khi bơm…

3. Chướng bụng, giảm nhu động ruột: điều trị ngưng các loại thuốc làm giảm nhu động ống tiêu hóa (thuốc giảm đau gây nghiện, anticholinergic), loại trừ khả năng có tắc nghẽn cơ học bằng nội soi hay X-quang, sửdụng các loại thuốc tăng cường nhu động như metoclopramide (Primperan) 10 mg uống hay tiêm TM x 4 lần/ngày. Nếu thất bại, xem lại khẩu phần lipid trong dịch nuôi dưỡng. 

5. Hội chứng dinh dưỡng trở lại:

-Gặp ở bện nhân suy kiệt nặng, được nuôi ăn khởi đầu bằng chế độ năng lượng cao. 

-Biểu hiện bằng các triệu chứng của giảm K+, Mg2+, phosphate huyết tương. 

-Đề phòng bằng cách cho ăn theo chỉ định bác sĩ, ăn chế độ dinh dưỡng tăng dần (số kalo/ngày, thể tích chất dinh dưỡng đưa vào, cho ăn liên tục qua ống mở thông hỗng tràng...) và có bổ sung các khoáng chất và điện giải cũng như theo dõi các xét nghiệm điện giải hàng ngày khi khởi đầu nuôi ăn lại. 

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Y tế, Vụ khoa học đào tạo; (2006); Dinh dưỡng và nhu cầu dinh dưỡng, kỹ thuật đưa thức ăn vào cơ thể; Kỹ thuật điều dưỡng. Nhà xuất bản y học. Trang 199-217. 

2. Joanne Tollefson; (2010); Fluid and nutritional support; Clinical psychomotor skills; 4th Edition; Cengage Learning; pp 57-81. 

3. Ruth F. Craven; Constance J. Hirnle; (2007); Nutrition and metabolism; Fundamentals of Nursing, Fifth Edition; Lippincott Williams & Wilkins; pp 916-949.