Tắm cho người bệnh tại giường là kỹ thuật đảm bảo vệ sinh cho người bệnh, giữ da luôn sạch sẽ đem lại sự thoải mái cho người bệnh, giúp cho sự bài tiết qua da được dễ dàng, phòng tránh được lở loét và nhiễm khuẩn da. 

- Tắm tại giường cho người bệnh nặng cần chăm sóc cấp 1. 

- Người bệnh phải nằm trên giường không đi lại được như: người bệnh bị gãy xương, bị liệt. 

- Nên tắm cho người bệnh trước bữa ăn. Nếu tắm sau bữa ăn thì cần cách xa 1h để khỏi ảnh hưởng đến tiêu hóa. 

- Người bệnh ở hồi sức tích cực được tắm hàng ngày. 

- Người bệnh bị bệnh quá nặng, huyết động không ổn định, có nguy cơ ngừng tuần hoàn, đang trụy mạch, shock. 

- Người bệnh đa vết thương. 

1. Người thực hiện: điều dưỡng đã được đào tạo chuyên khoa Hồi sức cấp cứu, Người thực hiện phụ chăm sóc đã được đào tạo

2. Dụng cụ, vật tư tiêu hao

- Găng sạch

- Dụng cụ đo nhiệt độ nước

- Nước ấm

- Thùng đựng nước sạch

- Thùng đựng nước bẩn

- Chậu đựng nước

- Cốc múc nước

- Bấm móng tay

- Bột tal

- Bô dẹt

- Tấm ni lon

- Bình phong

- Quần áo

- Ga

- Giấy ướt

- Khăn bông to

- Khăn bông nhỏ

- Gạc củ ấu

- Kìm Kocher

- Khay chữ nhật

- Túi đựng đồ bẩn

- Thuốc chống loét

- Natriclorua 0,9% - chai 250 ml

- Cồn 90o

- Povidin 105

- Dung dịch tắm khô

- Xà phòng diệt khuẩn

- Mũ

- Khẩu trang

- Anios Gel sát khuẩn tay nhanh

- Xà phòng rửa tay Savondoux

- Dung dịch khử khuẩn Hexanios

- Máy theo dõi (khấu hao 5 năm)

- Cáp điện tim

- Cáp đo SpO2

- Cáp đo huyết áp liên tục

- Bao đo huyết áp

3. Người bệnh

- Nếu người bệnh tỉnh động viên, giải thích trước. 

- Giúp người bệnh đi đại tiện hoặc tiểu tiện trước (nếu người bệnh tỉnh)

4. Chuẩn bị hồ sơ bệnh án: phiếu chăm sóc

1. Điều dưỡng rửa tay bằng xà phòng savondoux dưới vòi nước, độ mũ, đeo khẩu trang. 

2. Mang dụng cụ đã chuẩn bị đến bên người bệnh. 

3. Che bình phong, cho người bệnh nằm ngay ngắn trên giường. 

4. Điều dưỡng và hộ lý đi găng, trải nilon, cắt móng tay, móng chân (nếu có). 

5. Dùng cốc múc nước sạch ra chậu nhỏ. 

6. Lau mặt: lót khăn dưới đầu, dùng 01 khăn mặt nhỏ làm ướt khăn bằng nước ấm lau mặt, tai, cổ, gáy. Chú ý lau kĩ vùng cổ. 

7. Tắm tay: Trải khăn bông to dưới cẳng tay đến nách., lau từ cổ tay tới nách (chú ý lau kĩ vùng hõm nách) Tắm xà phòng rồi đến nước sạch, lau khô, tắm tay phía xa trước, tay phía gần sau. Cho từng bàn tay người bệnh vào chậu nước, rửa sạch, lau khô. (thay nước mỗi khi nước bẩn). 

8. Tắm ngực và bụng: Lấy rốn chia làm ranh giới, lau từ rốn lên, tắm ngực trước, lau từ rốn xuống, tắm bụng sau. Tắm xà phòng trước rồi đến nước sạch, lau khô. 

9. Tắm chân: Trải khăn bông to từ gót đến bẹn, tắm từ cổ chân tới bẹn, Tắm xong 1 chân rồi sang chân đối diện. Cho từng bàn chân vào chậu nước, rửa sạch, lau khô. Bỏ khăn bông ra. 

10. Rửa vùng sinh dục:

-Trải khăn dưới mông và đặt người bệnh nằm ngửa, đặt bô dưới mông, đặt khay hạt đậu giữa 2 đùi. 

-Rửa vùng sinh dục với người bệnh là nam giới: lấy một miếng gạc lót tay nâng nhẹ dương vật lên, rửa quanh lỗ tiểu dọc theo dương vật từ trên xuống, chú ý rửa các nếp bao quanh quy đầu. Cuối cùng rửa hậu môn vùng mông, thấm khô. 

-Người bệnh là nữ: dùng cốc múc nước dội, dùng kẹp kocher gắp gạc củ ấu rửa vùng sinh dục chú ý rửa kỹ các nếp, rửa từ trên xuống dưới, Mỗi lần rửa phải thay gạc mới. Cuối cùng rửa phần hậu môn cũng rửa từ trên xuống, và thấm khô. 

11. Tắm lưng mông: Cho người bệnh nằm nghiêng, lót khăn dọc theo lưng, mông. 

-Tắm lưng: tắm từ thắt lưng trở lên cổ, lau khô. 

-Tắm mông: tắm từ thắt lưng trở xuống mông, lau khô. 

-Xoa bóp vùng lưng mông: Dùng gạc thấm cồn xoa vào lưng và mông, để khô. Xoa dung dịch sanyren phòng chống loét vào các vùng tỳ đè. Chú ý các ụ xương. 

12. Bỏ nilon, mặc quần áo, giúp người bệnh trở lại tư thế thoải mái. 

13. Thu dọn dụng cụ, rửa bằng xà phòng, nước sạch, lau khô cất về đúng nơi quy định. Tháo găng tay, rửa tay bằng xà phòng Savondoux. 

14. Ghi phiếu chăm sóc điều dưỡng. 

Chú ý:

Thay nước mỗi khi nước bẩn, và thay nước mới khi tắm sang vùng khác của cơ thể. Khăn lau từng vùng cơ thể phải riêng. Tắm bằng xà phòng trước rồi lau lại bằng nước sạch sau. 

Kỹ thuật tắm đảm bảo nhanh, sạch, tránh để người bệnh bị nhiễm lạnh, tránh để nước vào tai, mắt người bệnh, hạn chế nước rỏ xuống giường. Mùa đông cần giữ ấm cho người bệnh trong quá trình tắm và sau khi tắm xong. 

1. Bộ Y tế, Vụ khoa học đào tạo; (2006); Chăm sóc hàng ngày và vệ sinh cho người bệnh; Kỹ thuật điều dưỡng. Nhà xuất bản y học. Trang 139-152. 

2. Joanne Tollefson; (2010); Physical Assessment; Clinical psychomotor skills; 4th Edition; Cengage Learning; pp 17-22. 

3. Ruth F. Craven; Constance J. Hirnle; (2007); Self-care and Hygiene, Fifth Edition; Lippincott Williams & Wilkins; pp 726- 770.