Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  PHẪU THUẬT CHỈNH HÌNH CỔ BÀN CHÂN SAU BẠI NÃO

PHẪU THUẬT CHỈNH HÌNH CỔ BÀN CHÂN SAU BẠI NÃO

Quyết định số: 11/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 04/01/2022 12:00

Đại cương

Bại não là một tình trạng bệnh lý được biểu hiện chủ yếu bởi những rối loạn về cử động và tư thế gây ra bởi những tổn thương của não bộ lúc còn đang phát triển (từ lúc hình thành bào thai đến 24 tháng tuổi).Trẻ bại não bị khiếm khuyết nhiều chức năng khác nhau tùy thuộc mức độ tổn thương của não, trong đó hai chức năng bị tổn thương nhiều nhất là khả năng vận động và khả năng giao tiếp xã hội.

Chỉ định điều trị

Biến dạng cổ chân sau bại não

Chống chỉ định

Có bệnh lý nội khoa nặng không cho phép phẫu thuật

Chuẩn bị

1. Người thực hiện
- Phẫu thuật viện chuyên khoa chấn thương chỉnh hình đã được đào tạo. 
- 2 PTV phụ mổ. 
2. Người bệnh và gia đình
- Chuẩn bị hồ sơ bệnh án đầy đủ thủ tục hành chính.
- Người bệnh và gia đình được giải thích rõ trước mổ về tình trạng bệnh và tình trạng chung, về những khả năng khẫu thuật sẽ thực hiện, về những tai biến, biến chứng, di chứng có thể gặp do bệnh, do phẫu thuật, do gây mê, tê, giảm đau, do cơ địa của người bệnh.
- Chăm sóc phần mềm đảm bảo khả năng thực hiện phẫu thuật.
- Nâng cao thể trạng, cân bằng những rối loạn do hậu quả của những chấn thương kèm theo, hoặc do cơ địa hay các bệnh mãn tính, tuổi. Điều trị ổn các bệnh nội khoa như tăng huyết áp, đái tháo đường, truyền máu nếu người bệnh thiếu máu nhiều.
- Nhịn ăn, thụt tháo, vệ sinh vùng phẫu thuật và toàn thân.
- Dùng kháng sinh dự phòng trước mổ.
3. Phương tiện, trang thiết bị
- Bộ dụng cụ mổ phần mềm chi dưới. 
- Bộ dụng cụ mổ chấn thương chung. 
- Thực hiện tại các cơ sở có chuyên khoa chấn thương chỉnh hình. 
4. Dự kiến thời gian phẫu thuật: 90phút

Các bước tiến hành

1. Tư thế: Người bệnh nằm sấp 
2. Vô cảm: tê tủy sống đối với người bệnh lớn hoặc mê nội khí quản. 
3. Kỹ Thuật:
Có thể chọn một trong các kỹ thuật sau:
• Kéo dài gân gót đơn thuần:
- Bàn chân thuổng có góc chày- gót >1100.
- Dáng đi nhón gót.
• Kéo dài gân gót kết hợp cắt cân gan chân, có thể kết hợp kéo dài gân cơ chày sau, hoặc cơ gấp ngón chân cái dài.
- Bàn chân khoèo co rút cân gan chân.
- Đi bằng mặt bên mu chân hoặc dưới mắt cá.
• Kéo dài gân gót kết hợp đục xương chỉnh trục:
- Bàn chân khoèo có góc vẹo ngoài >50 hoặc góc vẹo trong >100.
- Biến dạng ngửa và đi bằng mu chân hoặc dưới mắt cá.
- Các bàn chân loại Cavus, tức có biến dạng lớn ở vòm gan chân.
• Kéo dài gân gót kết hợp các phẫu thuật khác:
- Co rút gân gót kết hợp co rút gối háng phối hợp.
- Người bệnh liệt nhóm cơ mác.
3.1. Phẫu thuật sửa chữa biến dạng thuổng đơn thuần:
• Kéo dài gân gót kiểu Z-plasty (Zatsetpin). Kỹ thuật thông dụng là cắt gân hình chữ Z.
- Rạch da bờ trong gân gót dài 8-10cm từ lồi củ gót về phía trên. Qua tổ chức dưới da và bao gân, bộc lộ gân gót.  
- Xẻ đôi gân theo mặt phẳng đứng dọc 8-10cm, Cắt gân gót hình chữ Z.
- Gấp mu chân về tư thế giải phẫu ở vị trí căng gân trung bình
- Khâu lại hai đầu gân băng chỉ prolene 3.0 bằng các mũi chỉ rời.
- Đóng bao gân, đóng vết mổ 2 lớp.
- Bó bột botte 3 tuần.
• Phương pháp White - Green:
- Cắt 2/3 trước của gân nơi bám tận và cắt 2/3 trong của gân ở đầu gần.
- Gấp mu chân, các bó sợi của gân sẽ trượt lên nhau. Cách làm này không cắt đứt hoàn toàn gân achilles vẫn để lại một phần phía ngoài giúp kéo xương gót vẹo ra ngoài.
3.2. Phẫu thuật sửa chữa biến dạng vẹo trong và vẹo ngoài
- Kéo dài gân như trên đã mô tả.
- Cắt cân gan chân dưới da.
- Nếu vẹo trong: giải phóng các dây chằng sên chày, sên gót, dây chằng delta, bao khớp sau trong.
- Nếu vẹo ngoài: cắt xương hình chêm góc đóng.
- Nếu các gân cơ chày sau, gấp ngón chân cái dài co kéo thi làm phẫu thuật làm dài gân.
- Làm dài gân gót và chuyển gân chức năng

Tai biến và xử trí

- Choáng thuốc mê, tê, đau, mất máu...
- Tại chố: chảy máu vết mổ, phù nề, chèn ép bột.
- Nhiễm trùng, toác vết mổ
- Lỏng, hỏng bột. Dính gân gỏt và co rút tái phát.
- Teo cơ, cứng khớp, loãng xương.