Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  KẾT HỢP XƯƠNG GÃY HAI MÂM CHẦY (SCHATZKER V)

KẾT HỢP XƯƠNG GÃY HAI MÂM CHẦY (SCHATZKER V)

Quyết định số: 11/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 04/01/2022 12:00

Đại cương

Gãy mâm chầy là 1 trong những thương tổn khó của gãy xương. Việc điều trị nhằm phục hồi diện khớp, chiều dài và trục chi. Thương tổn 1 số trường hợp không chỉ đơn thuần là xương mà có thể phối hợp với tổn thương dây chằng.

Chỉ định điều trị

Gãy hai mâm chày, diện gãy di lệch

Chống chỉ định

- Gãy hở mâm chầy
- Gãy mâm chầy có biến chứng hội chứng khoang

Chuẩn bị

1. Người thực hiện: 01 phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình, 2 phụ phẫu thuật và dụng cụ viên.
2. Phương tiện
- Garo hơi hoặc garo chun.
- Bộ dụng cụ kết hợp xương: pince, kéo, farabeuf, kìm cặp xương…
- Nẹp nẹp chữ T, chữ L, nẹp khóa mâm chày, vít xương đường kính 4.5 mm, vít xốp đường kính 6.5 mm, kim Kirchner các cỡ.
3. Người bệnh và gia đình
- Chuẩn bị hồ sơ bệnh án đầy đủ thủ tục hành chính.
- Người bệnh và gia đình được giải thích rõ trước mổ về tình trạng bệnh và tình trạng chung, về những khả năng khẫu thuật sẽ thực hiện, về những tai biến, biến chứng, di chứng có thể gặp do bệnh, do phẫu thuật, do gây mê, tê, giảm đau, do cơ địa của người bệnh.
- Chăm sóc phần mềm đảm bảo khả năng thực hiện phẫu thuật.
- Nâng cao thể trạng, cân bằng những rối loạn do hậu quả của những chấn thương kèm theo, hoặc do cơ địa hay các bệnh mãn tính, tuổi. Điều trị ổn các bệnh nội khoa như tăng huyết áp, đái tháo đường, truyền máu nếu người bệnh thiếu máu nhiều.
- Nhịn ăn, thụt tháo, vệ sinh vùng phẫu thuật và toàn thân.
- Dùng kháng sinh dự phòng trước mổ.
4. Dự kiến thời gian phẫu thuật: 90 phút

Các bước tiến hành

1. Vô cảm: Gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống.
2. Tư thế: Người bệnh nằm ngửa dưới vô cảm, kê mông cùng bên phẫu thuật.
3. Kỹ thuật
- Garo 1/3 trên đùi sau khi dồn máu.
- Rạch da dọc bờ ngoài xương chầy, cách mào chầy 1 cm, kéo dài lên trên, vòng theo mâm chầy ngoài lên trên
- Bóc tách khối cơ trước ngoài khỏi xương chầy
- Phẫu tích vào khớp gối để kiểm soát mặt mâm chầy ở dưới sụn chêm ngoài
- Đặt lại các mảnh gãy nhỏ, đảm bảo phục hồi được tối đa mặt khớp, cố định bằng dụng cụ kim Kirchner hay vít xốp.
- Đặt nẹp vít, tùy theo tổn thương mà có thể chỉ dùng nẹp chữ T, chữ L, nẹp vis khóa 
- Có thể phải mổ thêm đường trong gối để nắn chỉnh mâm chày trong
- Khoan xương với mũi khoan 3.5 mm
- Cố định nẹp vào thân xương bằng các vít xương 4.5 mm và vít xốp 6.5 mm. 
- Bơm rửa, cầm máu
- Dẫn lưu vùng mổ
- Phục hồi giải phẫu phần mềm.

Tai biến và xử trí

1. Theo dõi
- Toàn trạng
- Mạch mu chân và chày sau, vận động và cảm giác các ngón chân
- Dẫn lưu
- Tình trạng vết mổ
- Kê chân cao, dùng kháng sinh đường tiêm 5-7 ngày
- chảy máu, hội chứng khoang
2. Xử trí tai biến
- Nếu chảy máu phải băng ép cầm máu, nếu cần mở lại kiểm tra. Bù máu, dịch.
- Nếu nguy cơ nhiễm trùng phải chăm sóc tại chỗ, cắt chỉ cách quãng, thay kháng sinh.
- Mở cân nếu có biểu hiện hội chứng chèn ép khoang.