Kỹ thuật RT-PCR dựa trên nguyên lý chung của kỹ thuật PCR: sử dụng
hoạt tính tổng hợp ADN của enzym Taq-polymerase; cùng với các vật liệu cơ
bản gồm các bazơ nitơ tự do (dNTPs), hai đoạn mồi: mồi xuôi (forward primer)
và mồi ngược (reverse primer) để nhân bản đoạn gen quan tâm. Do đối tượng
cần khuếch đại của kỹ thuật RT-PCR là ARN thông tin vì vậy phản ứng RTPCR sẽ gồm có 2 bước cơ bản như sau:
Bước 1 - RT ( reverse transcription - phiên mã ngược): là bước chuyển
đổi ARN sợi khuôn thành sợi ADN bổ trợ (ADNc), được thực hiện bởi enzym
phiên mã ngược (reverse transcriptase).
Bước 2 - PCR: sử dụng sản phẩm ADNc của bước 1 làm khuôn để thực
hiện phản ứng PCR với sự tham gia của cặp mồi đặc hiệu để nhân bản chính xác
đoạn gen đích. 
 

Xét nghiệm này chỉ định cho tất cả các người bệnh mắc bệnh máu do các
bất thường gen đặc hiệu. 
 

Không có chống chỉ định. 
 

1. Ngƣời thực hiện
Kỹ thuật viên xét nghiệm sinh học phân tử đã được đào tạo.
2. Phƣơng tiện - Hóa chất
2.1. Phương tiện
- Máy PCR;
- Hệ thống máy điện di, hệ thống đèn cực tím soi gel, hệ thống máy chụp
ảnh;
- Tủ hút hóa chất (chemical fume hood);
- Buồng vô trùng (biology cabinet);
- Máy ly tâm tốc độ cao (tốc độ tối đa 14.000 vòng/phút);
187
- Máy vortex;
- Các loại pipet 10 µl, 20 µl, 100 µl, 200 µl, 1000 µl;
- Đầu côn có màng lọc;
- Ống eppendorf 1,5 ml vô trùng, không có enzym nucleaza;
- Ống PCR 0,2 ml vô trùng, không có enzym nucleaza;
- Tủ lạnh 4-80C, tủ âm sâu -200C;
- Găng tay.
3.2. Hóa chất
- Dung dịch Ficoll hoặc dung dịch ly giải tế bào hồng cầu gồm các muối
MgCl2, Tris-HCl, NaCl.
- Sử dụng kit tách ARN thương mại. Nếu tách thủ công thì sử dụng các
sinh phẩm cần thiết để tách chiết ARN như glycogen, proteinase K, đệm ly giải
tế bào, phenol/chloroform, cồn tuyệt đối.
- Hóa chất chạy RT-PCR: kit RT-PCR onestep. Nếu không sử dụng kit
thương mại thì sử dụng các thành phần riêng lẻ như: Đệm, MgCl2, dNTPs,
enzym phiên mã ngược, enzym kéo dài chuỗi, mồi oligodT hoặc mồi ngẫu nhiên
(random primer), cặp mồi đặc hiệu, nước khử ion vô trùng.
- Hóa chất điện di: thạch agarose, đệm tra mẫu, thang chuẩn ADN, thuốc
nhuộm ethidium bromide.
3. Bệnh phẩm
2 ml máu ngoại vi đựng trong ống chống đông EDTA.
4. Phiếu xét nghiệm
Có đầy đủ các thông tin cần thiết về người bệnh, về chẩn đoán và yêu cầu
xét nghiệm. 
 

1. Lấy bệnh phẩm
2 ml máu ngoại vi hoặc dịch tủy xương chống đông bằng EDTA
2. Tiến hành kỹ thuật
Bƣớc 1: Tách chiết ARN:
Xem bài “Tách chiết ARN từ máu ngoại vi/tủy xương
Bước 2: Thực hiện phản ứng tổng hợp ADNc (thao tác ở 4oC)
Sử dụng mồi ngẫu nhiên 6 nucleotit (random hexamer primers) và enzym
Reverse Transcriptase để chuyển hóa ARN thành ADN thông qua các chu trình
nhiệt chuyên biệt.
188
Bước 3: Thực hiện phản ứng PCR (thao tác ở 4oC)
- Đưa các thành phần cần thiết của phản ứng ra nhiệt độ phòng 10 phút để
rã đông hoàn toàn.
- Trộn lẫn các thành phần sau vào một ống eppendorf 0,2 ml: master mix
(đã bao gồm đệm, dNTPs, MgCl2), cặp mồi cho gen đích, enzym tổng hợp
chuỗi, nước khử ion vô trùng, sản phẩm ADNc, được trình bày như bảng dưới
đây:
 

- Ly tâm nhẹ để các thành phần lắng xuống đáy ống hoàn toàn;
- Đặt vào máy PCR;
- Chọn chương trình;
- Bấm start để máy chạy.
Bước 4: Điện di sản phẩm PCR
Chuẩn bị gel agarose:
- Cân agarose cho vào bình đun gel (nồng độ 1% = 1gram/100ml);
- Thêm đệm TBE 1X hoặc TAE 1X vào bình, lắc đều;
- Đun sôi đến agarose tan hoàn toàn;
- Để ấm đến 600C rồi đổ vào khay gel;
- Để nhiệt độ phòng 30 phút để gel ổn định.
Điện di:
- Đặt gel vào khay điện di, đổ đầy đệm chạy và rút lược từ từ ra khỏi gel
để tránh vỡ giếng;
- Chuẩn bị hỗn hợp: 5µl sản phẩm PCR + 1 µl loading dye 10X + 4 µl
dH20;
- Trộn đều và bơm vào các giếng theo thứ tự đã đánh dấu;
- Sử dụng 3 µl ADN ladder để làm thang tính toán kích thước sản phẩm;
189
- Điện di trong khoảng 30-40 phút, 110V;
- Nhuộm bản gel với dung dịch Ethidium bromide trong 5 phút và soi,
chụp ảnh trên đèn soi gel UV 
 

1. Hồ Huỳnh Thuỳ Dương (1997). Các phương pháp tách chiết axit
nucleic. Sinh học phân tử. NXB Giáo Dục, trang 124-125.
2. A.Rolfs et at (1992). PCR:Clinical Diagnosis and Research. Springer Verlag,
Berlin.
3. van Dongen JJ, Macintyre EA, Gabert JA, et al. Standardized RT-PCR
analysis of fusion gene transcripts from chromosome aberrations in acute
leukemia for detection of minimal residual disease. Leukemia 1999;13,1901-28.