Tra cứu  ›  QTKT khám-chữa bệnh  ›  PHẪU THUẬT ĐẶT ĐIỆN CỰC TUỶ SỐNG QUA DA

PHẪU THUẬT ĐẶT ĐIỆN CỰC TUỶ SỐNG QUA DA

Quyết định số: 11/QĐ-BYT

Ngày ban hành: 04/01/2022 12:00

Đại cương

Phẫu thuật đặt điện cực tuỷ sống được tiến hành nhằm đặt các điện cực trong ống sống của người bị liệt để kích hoạt các tín hiệu với bộ não chỉ đạo sự chuyển động của chân như đi bộ bị ngắt quãng. Các điện cực được nối với một máy phát xung. Thiết bị này sau đó được phẫu thuật cấy ghép vào ống sống của người bệnh ở các vùng kiểm soát cơ bắp chân của họ. Để có được kết quả phẫu thuật tốt, các bác sỹ phải cấy điện cực tại các điểm cụ thể trong cột sống. Tuy nhiên, cái khó của phương pháp chính là sự chính xác về thời gian và vị trí đặt điện cực, điều này rất quan trọng đối với khả năng phục hồi của một người bệnh nên việc kích thích mục tiêu phải hết sức chính xác. Bên cạnh đó, sự chính xác này lại đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật cần có tay nghề cao, nhiều kinh nghiệm, hiểu rõ về cấu trúc giải phẫu cơ thể người, về cơ chế giao tiếp cơ bản của não bộ với cơ bắp để có thể xác định và đặt đúng các điện cực tại các vị trí khác nhau trong đốt sống có tác dụng với các nhóm cơ khác nhau ở chân, giúp người bị liệt cảm nhận cơ thể, dần dần di chuyển được.
       Ngoài ra, phẫu thuật đặt điện cực tuỷ sống cũng có vai trò trong việc giảm đau cột sống cho người bệnh khi các phương pháp điều trị nội khoa, ngoại khoa, phục hồi chức năng thất bại.

Chỉ định điều trị

- Người bệnh liệt tuỷ, tổn thương tuỷ mà các biện pháp điều trị khác đã thất bại: nội khoa, phục hồi chức năng...
- Đau cột sống dai dẳng kéo dài đã thất bại với các biện pháp điều trị khác.

Chống chỉ định

- Người bệnh từ chối thực hiện
- Người bệnh mắc các bệnh lý chống chỉ định chung của ngoại khoa : bệnh nặng, mãn tính, thể trạng kém...
- Dị ứng với điện cực.

Chuẩn bị

1.Người thực hiện 
- Phẫu thuật viên chuyên khoa ngoại thần kinh
- Số lượng PTV phụ mổ: 1 người 
 2.Người bệnh
- Người bệnh và gia đình được giải thích rõ trước mổ về tình trạng bệnh và tình trạng chung, về các khả năng phẫu thuật sẽ thực hiện, về những tai biến, biến chứng, di chứng có thể gặp do bệnh, do phẫu thuật, do gây mê, gây tê, giảm đau, do cơ địa người bệnh...
- Nâng cao thể trạng, cân bằng các rối loạn do hậu quả của bệnh hay do cơ địa, bệnh mãn tính, tuổi.
- Điều trị ổn định các bệnh nội khoa như đái tháo đường, cao huyết áp.... trước khi can thiệp phẫu thuật (trừ trường hợp mổ cấp cứu). Truyền máu nếu người bệnh có thiếu máu nhiều.
- Nhịn ăn, thụt tháo, vệ sinh vùng phẫu thuật và toàn thân.
- Dùng kháng sinh dự phòng trước mổ.
3.Phương tiện :
- Dụng cụ theo chuyên khoa, máy móc, vật tư tiêu hao.
- Điện cực thần kinh và các máy đo thích hợp
- Máy Xquang trong mổ
4.Dự kiến thời gian phẫu thuật: 60 phút

Các bước tiến hành

1. Tư thế: người bệnh nằm sấp, phía dưới có đệm tỳ đè
2. Vô cảm: gây tê tại chỗ
3. Kỹ thuật: 
- Bước 1: Xác định vị trí đặt điện cực, nếu cần có thể dùng đến Carm
- Bước 2: Sát khuẩn, trải toan
- Bước 3: Đặt máy Carm trong mổ xác định vị trí chính xác
- Bước 4: Rạch da nhỏ vừa đủ đầu điện cực
- Bước 5: Dùng máy Xquang trong mổ để đưa đầu điện cực qua da vào đúng vị trí thần kinh
- Bước 6: Nối vào máy để phát các xung thần kinh.
- Bước 7: Đóng các vết mổ.

Tai biến và xử trí

1. Theo dõi: Các dấu hiệu sinh tồn sau mổ : Mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở...
2. Các biến chứng sau mổ có thể xảy ra và nguyên tắc xử lý
- Tổn thương thần kinh tiến triển nặng hơn sau mổ: theo dõi sát các triệu chứng liên quan đến vận động, cảm giác, các phản xạ....dùng corticoid, điều chỉnh lại các xung thần kinh, nếu không đỡ phải mổ để đặt lại.
- Chảy máu ổ mổ, chảy máu tuỷ sống: theo dõi các dấu hiệu thần kinh, nên phải mổ lại để cầm máu, giảm áp tuỷ.
- Nhiễm trùng: theo dõi sát các dấu hiệu nhiễm trùng tại vị trí mổ, điều trị bằng kháng sinh phổ rộng, nếu không đỡ phải mổ để rút điện cực.